Ο κύριος «φτιάξ’ το»

ΜΑΖΙ ΚΑΙ ΜΟΝΟΣ

Την εποχή της νίκης του, το 2017, επί της ακροδεξιάς υποψήφιας Μαρίν Λεπέν, λιγότερο από έναν χρόνο μετά το δημοψήφισμα για το Brexit και την εκλογή του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο Μακρόν αγκαλιάστηκε από πολλούς ως το προπύργιο ενάντια σε ένα αυξανόμενο κύμα εθνικιστικού λαϊκισμού. Ο νεαρός Γάλλος πρόεδρος άδραξε αυτήν την ενσάρκωση και γρήγορα εργάστηκε για να καθιερωθεί ως ο φιλελεύθερος ηγέτης ενός πολυμερούς στρατοπέδου. Καθώς η κυβέρνηση Τραμπ αποστασιοποιήθηκε από την διεθνή τάξη [πραγμάτων], ο Μακρόν εργάστηκε για να καλύψει το κενό της παγκόσμιας ηγεσίας —υπερασπίζοντας την συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή, μετά την απόσυρση της Ουάσιγκτον, υπερασπίζοντας την πυρηνική συμφωνία του Ιράν, και συσπειρώνοντας τους εταίρους και τους συμμάχους στις διεθνείς προσπάθειες που εκτείνονται από την διασφάλιση της παγκόσμιας πρόσβασης στα εμβόλια [κατά της] COVID-19 έως την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης και του βίαιου εξτρεμισμού στο διαδίκτυο.

Ωστόσο, η εικόνα του Μακρόν ως ενός «αρχηγού των πολυμεριστών» δεν λαμβάνει υπόψη ορισμένες από τις ασυνήθιστες διμερείς σχέσεις που έχει καλλιεργήσει –συμπεριλαμβανομένων [αυτών] με τον Τραμπ και τον Πούτιν- συχνά προς αποστροφή άλλων Ευρωπαίων ηγετών. Από πολλές απόψεις, ο αυτοπροσδιορισμός του Μακρόν ως «προοδευτικού» έχει να κάνει λιγότερο με μια πολιτική φιλοσοφία παρά με μια μέθοδο. Σε ένα φυλλάδιο του 2019, το Le progrès ne tombe pas du ciel, ο David Amiel και ο Ismaël Emelien, δύο πρώην σύμβουλοι του Μακρόν, όρισαν τον προοδευτισμό του ως «μεγιστοποίηση των πιθανοτήτων», με αποστολή «να διευρύνει τις ατομικές ευκαιρίες και τις προοπτικές». Στην πράξη, αυτό έχει οδηγήσει σε μια ανορθόδοξη, ριψοκίνδυνη εξωτερική πολιτική. Αναλογιστείτε την σύγκληση από τον Μακρόν των αντίπαλων λιβυκών φατριών, σε μια αιφνιδιαστική προσπάθεια να αρχίσει ξανά μια πολιτική διαδικασία στην Λιβύη ή την βιασύνη του [να πάει] στην Βηρυτό μετά την φονική έκρηξη στο λιμάνι, το καλοκαίρι του 2020, και να επιπλήξει την πολιτική τάξη του Λιβάνου για τις ανεπάρκειές της. Για τους επικριτές του Μακρόν, αυτές οι προσπάθειες δεν ήταν κάτι περισσότερο από τεχνάσματα δημοσίων σχέσεων. Αλλά ο Γάλλος πρόεδρος φαίνεται να πιστεύει ότι αν υπάρχουν αρκετές νίκες, οι ήττες δεν θα έχουν σημασία: οι πιθανότητες θα έχουν μεγιστοποιηθεί και οι ευκαιρίες θα έχουν διευρυνθεί.

ΜΙΑ ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

Η εξωτερική πολιτική του Μακρόν έχει έναν αναγνωρίσιμο τελικό στόχο: την ενίσχυση και τον μετασχηματισμό της Ευρώπης. Μολονότι οι προκάτοχοί του κατηγόρησαν τις Βρυξέλλες για τις αποτυχίες της ίδιας της Γαλλίας, ο Μακρόν ασπάζεται χωρίς διάθεση απολογίας την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως το βλέπει, με το να κάνει την Ευρώπη ισχυρότερη, η Γαλλία μπορεί να μεγιστοποιήσει την επιρροή της: όπως έγραψε στο βιβλίο του Révolution το 2016, η Ευρώπη πρέπει να προσεγγιστεί ως ένα «αληθινό πολιτικό εγχείρημα», επειδή «η Ευρώπη είναι η ευκαιρία μας να ανακτήσουμε την πλήρη κυριαρχία μας». Για τον Μακρόν, η Γαλλία από μόνη της δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις παγκόσμιες προκλήσεις της μετανάστευσης, της τρομοκρατίας, της κλιματικής αλλαγής, και του ψηφιακού μετασχηματισμού ή να αντέξει την ισχύ των οικονομιών των ΗΠΑ και της Κίνας —αλλά μια κυρίαρχη Ευρώπη μπορεί.

Η εστίαση στην Ευρώπη έχει εξυπηρετήσει σε μεγάλο βαθμό τον Μακρόν, και η επιρροή της Γαλλίας στην Ευρώπη έχει μόνο αυξηθεί τα τελευταία πέντε χρόνια. Ο Μακρόν έχει καρπωθεί επιτυχίες σε ένα εύρος μετώπων: έχει εργαστεί για την αναθεώρηση των κανόνων που διέπουν τους μετακινούμενους εργαζόμενους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης˙ έχει υποστηρίξει την ίδρυση ενός αμυντικού ταμείου της ΕΕ για να προαγάγει την στρατιωτική βιομηχανική βάση της Ευρώπης˙ και έχει βοηθήσει στον σχεδιασμό μιας νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς μια κατεύθυνση ευνοϊκή για τα γαλλικά συμφέροντα. Με την πρώην Καγκελάριο της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, να έχει αποχωρήσει από την πολιτική σκηνή και με τη νέα γερμανική ηγεσία να βρίσκει ακόμη τον βηματισμό της, στον Μακρόν έχει επίσης δοθεί μεγαλύτερο εκτόπισμα για να ηγηθεί της Ευρώπης.

Και η Γαλλία προεδρεύει επί του παρόντος στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για το οποίο ο Μακρόν δεν έχει έλλειμμα φιλοδοξιών, όπως η προώθηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τις ψηφιακές υποθέσεις, η πίεση για έναν κατώτατο μισθό σε όλη την ΕΕ και έναν συνοριακό φόρο άνθρακα, η ενθάρρυνση [για] μια μεταρρύθμιση της μετανάστευσης και των νόμων για το άσυλο, η διεξαγωγή μιας συνόδου κορυφής με την Αφρικανική Ένωση (African Union), και η υιοθέτηση της Στρατηγικής Πυξίδας (Strategic Compass), μιας πρότασης ασφαλείας που αναλύει ένα κοινό όραμα για την ευρωπαϊκή άμυνα. Το φάσμα των γαλλικών προτάσεων αποκαλύπτει το τεράστιο μέγεθος του έργου που συνήθως υλοποιείται από τους θεσμούς της ΕΕ, αλλά αντικατοπτρίζει επίσης μια ατυχή έλλειψη προτεραιοποίησης από την πλευρά του Μακρόν. Για τους πολιτικούς αναλυτές Francis Gavin και Alina Polyakova [2], παρά τις εκκλήσεις του Μακρόν για να αξιώσει η Ευρώπη την «στρατηγική αυτονομία» της, οι πραγματικές προτάσεις του φαίνεται να είναι περισσότερο ένας μακρύς κατάλογος ετερόκλητων ιδεών που «εξασθενίζουν τις ικανότητες και την εστίασή της»