Το μακρύ χέρι του αυταρχισμού

Οι παγκόσμιες υποχωρήσεις των πολιτικών ελευθεριών και των πολιτικών δικαιωμάτων -και η διάβρωση των ελέγχων για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις καταχρήσεις εξουσίας- βαθαίνουν την διεθνική καταστολή διότι οι άνθρωποι που τρέπονται σε φυγή από τις διώξεις μιας αυταρχικής κυβέρνησης είναι πιθανό να βρεθούν υπό τον έλεγχο μιας άλλης. Η γεωγραφική εγγύτητα, τα ανεκτικά καθεστώτα χορήγησης βίζας και οι αυστηρές πολιτικές ασύλου των δημοκρατικών κυβερνήσεων συχνά διοχετεύουν τους αντιφρονούντες που τρέπονται σε φυγή από ένα αυταρχικό καθεστώς σε μέρη που ελέγχονται από άλλες μη δημοκρατικές κυβερνήσεις. Οι πολίτες της Λευκορωσίας και της Κεντρικής Ασίας πηγαίνουν στην Ρωσία, όπου δεν χρειάζονται βίζα για να εισέλθουν. Οι άνθρωποι που δραπετεύουν από την Καμπότζη, το Λάος ή το Βιετνάμ συχνά διασχίζουν τα σύνορα προς την γειτονική Ταϊλάνδη. Οι Ουιγούροι εγκαταλείπουν την Κίνα, δραπετεύοντας στην Αίγυπτο ή στην Τουρκία. Αυτά τα μέρη είναι ελκυστικά επειδή είναι προσβάσιμα —αλλά μολονότι μπορεί να παρέχουν βραχυπρόθεσμο καταφύγιο, δεν προσφέρουν μακροπρόθεσμη προστασία.

Το να ζει κάποιος σε μια ισχυρή δημοκρατία, με ισχυρά νομικά συστήματα και υψηλά επίπεδα ασφάλειας, αποτελεί μακράν την βέλτιστη προστασία έναντι της διεθνικής καταστολής. Ωστόσο, δεν αποτελεί εγγύηση ασφάλειας. Οι αυταρχικές κυβερνήσεις δυσκολεύονται να στοχοποιήσουν τους αντιφρονούντες στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες, εν τούτοις έχουν σημειώσει κάποια περιορισμένη επιτυχία. Πέρυσι, για παράδειγμα, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ αποκάλυψε ότι πράκτορες του ιρανικού καθεστώτος προσέλαβαν έναν ιδιωτικό ερευνητή για να συλλέξει πληροφορίες για τη Masih Alinejad, μια εξέχουσα Ιρανο-αμερικανή δημοσιογράφο και ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών, ως μέρος ενός σχεδίου απαγωγής της από το σπίτι της στο Μπρούκλιν και της επιστροφής της στο Ιράν. Επίσης πέρυσι, δικαστήριο της Σουηδίας καταδίκασε έναν άνδρα και μια γυναίκα για την επίθεση και την απόπειρα δολοφονίας του Tumso Abdurakhmanov, ενός Τσετσένου αιτούντος άσυλο και επί μακρόν επικριτή του προέδρου της Τσετσενίας, Ramzan Kadyrov, ως μέρος μιας συνωμοσίας που σχεδίασαν Τσετσένοι αξιωματούχοι.

Αυτό το πρόβλημα επιδεινώνεται από τους αυξανόμενους φραγμούς στην αποδοχή, που περιφράζουν όλο και περισσότερο τις δημοκρατίες από τους αιτούντες άσυλο, τους πρόσφυγες και άλλους μετανάστες. Οι δημοκρατικές χώρες –οι οποίες είναι ήδη γεωγραφικά απομακρυσμένες από πολλά καταπιεστικά καθεστώτα- έχουν επενδύσει πόρους στην οικοδόμηση φυσικών και νομικών τειχών ενάντια στους μετανάστες. Το 2016, η ΕΕ υπέγραψε συμφωνία με την Τουρκία, με στόχο να εμποδίσει τους αιτούντες άσυλο να φτάσουν στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας. Η πολιτική ουσιαστικά συγκέντρωσε εκατομμύρια ανθρώπους εντός της Τουρκίας, μιας χώρας που στοχοποιεί ήδη τους δικούς της αντιπάλους στο εξωτερικό και παρενοχλεί ολοένα και περισσότερο τους ξένους ακτιβιστές στο εσωτερικό.

Ένα άλλο εντυπωσιακό παράδειγμα πολιτικής ασύλου που μπορεί κάλλιστα να διευκολύνει την διεθνική καταστολή, είναι το σχέδιο του Ηνωμένου Βασιλείου, που ανακοινώθηκε τον Απρίλιο, να στείλει στην Ρουάντα για διεκπεραίωση και επανεγκατάσταση τους αιτούντες άσυλο που καταφθάνουν με παράτυπα μέσα στην χώρα. Η Ρουάντα ελέγχεται από ένα αυταρχικό καθεστώς και είναι η ίδια ενεργός αυτουργός της διεθνικής καταστολής. Οι βρετανικές Αρχές γνωρίζουν πολύ καλά το ιστορικό της Ρουάντα. Το 2019, η κυβέρνηση της Ρουάντα στοχοποίησε τον Faustin Rukundo, κάτοικο του Ηνωμένου Βασιλείου και σκληρό επικριτή του προέδρου της Ρουάντα, Paul Kagame, με κατασκοπευτικό λογισμικό παρακολούθησης. Όπως ανέφερε το BBC, μόλις το 2020 η Ύπατη Αρμοστεία της Ρουάντα (Rwandan High Commission) στο Λονδίνο είχε πιέσει τους κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου με καταγωγή από την Ρουάντα να δώσουν όρκο πίστης στο καθεστώς. Δεδομένης αυτής της πρόσφατης ιστορίας, το Ηνωμένο Βασίλειο θα έπρεπε να γνωρίζει πολύ καλά ότι η απόφασή του να μεταθέσει στην Ρουάντα την ευθύνη του για την διαδικασία ασύλου, μόνο θα βοηθήσει τις αυταρχικές κυβερνήσεις που επιδιώκουν να στοχοποιήσουν τους αντιφρονούντες με το να αναθέσει τους πολιτικούς πρόσφυγες στην φροντίδα ενός αυταρχικού κράτους.

ΑΡΧΙΖΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ

Οι δημοκρατίες μπορούν και πρέπει να καταστήσουν υπόλογους τους αυτουργούς της διεθνικής καταστολής, ως μέρος του έργου για την περιφρούρηση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Μπορούν να το κάνουν επιβάλλοντας στοχευμένες κυρώσεις, παρακρατώντας αρωγή ασφαλείας και διώκοντας εκείνους που είναι υπεύθυνοι για εγχώριες πράξεις διεθνικής καταστολής. Οι δημοκρατικές χώρες θα πρέπει επίσης να συνεργαστούν για να σταματήσουν την κατάχρηση των εργαλείων που προορίζονται να διευκολύνουν την διεθνή συνεργασία σε θέματα ασφαλείας. Αυτά τα εργαλεία, όπως οι Κόκκινες Ανακοινώσεις (Red Notices) που εκδίδονται από την Διεθνή Οργάνωση Εγκληματολογικής Αστυνομίας (International Criminal Police Organization, Interpol), οι οποίες ενημερώνουν τις χώρες-μέλη για τους διεθνώς καταζητούμενους φυγάδες, χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο από τις αυταρχικές κυβερνήσεις για τη νόμιμη κράτηση και την έκδοση αντιφρονούντων. Αλλά για να αντιμετωπίσουν τη μεγαλύτερη πρόκληση του αυξανόμενου παγκόσμιου αυταρχισμού, ειδικά καθώς οι μη δημοκρατικές κυβερνήσεις συνεργάζονται όλο και περισσότερο για να καταπνίξουν την διαφωνία, οι δημοκρατίες πρέπει πρώτα και κύρια να αλλάξουν την προσέγγισή τους στο άσυλο.