Ο δύσκολος δρόμος που έχει το ΝΑΤΟ μπροστά του

Οι κυρώσεις της Δύσης εναντίον της Μόσχας, ακόμη κι αν έχουν επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία [11], δεν έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να έχουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα στην Ρωσία. Λόγω της εκτοξευόμενης τιμής του αργού [πετρελαίου], η Ρωσία συνεχίζει να απολαμβάνει άφθονα έσοδα από το πετρέλαιο. Και παρόλο που η αξία του ρουβλίου κατρακύλησε όταν η Ρωσία εξαπέλυσε την εισβολή της, τον Φεβρουάριο, έχει ανακάμψει και πρόσφατα έφτασε σε υψηλό επταετίας έναντι του δολαρίου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι εταίροι τους στο G-7 συμφώνησαν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα να επιδιώξουν περαιτέρω μέτρα για τον περιορισμό του εμπορίου με την Ρωσία, και συζήτησαν επίσης την εισαγωγή ανώτατου ορίου τιμής στις αγορές ρωσικού πετρελαίου για να μετριαστούν οι πληθωριστικές πιέσεις και να μειωθούν τα έσοδα της Ρωσίας. Ο δυνητικός αντίκτυπος αυτών των επόμενων βημάτων παραμένει αβέβαιος.

Ναι, η Δύση πρέπει να σταθεί στο πλευρό της Ουκρανίας, να τιμωρήσει τον ρωσικό επεκτατισμό και να αμυνθεί έναντι περαιτέρω επιθετικών ενεργειών. Αλλά πρέπει επίσης να σταθμίσει αυτές τις προτεραιότητες έναντι της επιτακτικής ανάγκης να εμποδιστούν οι ανελεύθεροι λαϊκιστές από το να πάρουν την εξουσία σε αμφότερες τις πλευρές του Ατλαντικού. Η τιμή του φυσικού αερίου στο Οχάιο ή στην Βαυαρία φαίνεται να έχει επουσιώδη σημασία στο πλαίσιο του γενναίου αγώνα της Ουκρανίας για την ελευθερία της. Αλλά η διαχείριση του πολέμου στην Ουκρανία σημαίνει επίσης και πλοήγηση στα επικίνδυνα αβαθή της αμερικανικής και της ευρωπαϊκής πολιτικής. Η Ουκρανία δεν θα ήταν σίγουρα η ωφελούμενη εάν οι Ρεπουμπλικάνοι του τύπου «πρώτα η Αμερική» έρθουν στην εξουσία στις Ηνωμένες Πολιτείες ή εάν οι φιλο-μοσχοβίτες λαϊκιστές κερδίσουν έδαφος στην Ευρώπη.

Θα ήταν όντως σκληρή ειρωνεία εάν το ΝΑΤΟ [13] επιτύχει να βοηθήσει το Κίεβο να αποτρέψει την αρπακτική φιλοδοξία του Πούτιν, μόνο για να δει τις Ατλαντικές δημοκρατίες να γίνονται λεία των απειλών από μέσα. Ενόσω στέλνουν οβιδοβόλα και drones στην Ουκρανία, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην οικονομική και πολιτική ανάκρουση από τον πόλεμο στις δικές τους κοινωνίες. Όταν το κάνουν, θα εκτιμήσουν καλύτερα την ανάγκη να διευκολυνθεί η κατάπαυση του πυρός και να υποστηριχθεί η υπόθεση της Ουκρανίας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Η μετακίνηση από τον πόλεμο στις διαπραγματεύσεις, φυσικά, δεν προσφέρει μια προσωρινή λύση στις οικονομικές διαταραχές που προκλήθηκαν από την σύγκρουση. Οι κυρώσεις [14] εναντίον της Ρωσίας θα μπορούσαν κάλλιστα να παραμείνουν σε ισχύ για αρκετό καιρό. Αλλά η διπλωματία προσφέρει τελικά τη μόνη οδό για τη μείωση των γεωπολιτικών εντάσεων που συνεχίζουν να διαταράσσουν τον εφοδιασμό της ενέργειας και των τροφίμων και συμβάλλουν στις πληθωριστικές πιέσεις.

Η ΓΚΡΙΖΑ ΖΩΝΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Τα μέλη του ΝΑΤΟ θα είναι πολύ απασχολημένα με την αντιμετώπιση του πολέμου, την διαχείριση των τεταμένων σχέσεων με την Ρωσία, την ενίσχυση της ανατολικής πτέρυγας της συμμαχίας και, μετά τον τερματισμό των μαχών, την συμμετοχή στην μεταπολεμική ανασυγκρότηση [15]. Αλλά πρέπει επίσης να αρχίσουν να κοιτούν πέρα από τον πόλεμο και τις άμεσες συνέπειές του για να αντλήσουν ευρύτερα διδάγματα.

Η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει καταστήσει σαφή την ανάγκη για φρέσκες απόψεις σχετικά με την προώθηση της ασφάλειας στην «γκρίζα ζώνη» της Ευρώπης, τα εδάφη μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας. Ενόσω ο πόλεμος συνεχίζεται, μια εποικοδομητική συζήτηση αναδύεται για το δυνητικό γεωπολιτικό καθεστώς της Ουκρανίας στο μέλλον. Το πώς θα εξελιχθεί αυτό το ζήτημα ίσως παράσχει ένα μοντέλο για την Γεωργία, τη Μολδαβία και άλλες χώρες που κοιτάζουν προς την Δύση, αλλά ίσως να μην προορίζονται για ένταξη στο ΝΑΤΟ τώρα που η Ρωσία [16] έχει πετάξει το γάντι στην Ουκρανία.

Τρεις αλληλένδετες προσεγγίσεις διαμορφώνονται για την προώθηση των αναγκών ασφαλείας των χωρών της γκρίζας ζώνης της Ευρώπης. Πρώτον, η μόνιμη ουδετερότητα προσφέρει σε αυτά τα κράτη ένα μέσο ενδυνάμωσης της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας τους, ενώ λαμβάνει υπόψη τις ενστάσεις [17] της Ρωσίας για την περαιτέρω διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς. Η Ουκρανία ενστερνίστηκε την ουδετερότητα αφότου χώρισε από την Σοβιετική Ένωση το 1991. Μόλις το 2019, ως απάντηση στην αρπαγή γης στην Κριμαία και στη Ντονμπάς, από την Ρωσία το 2014, η Ουκρανία κατοχύρωσε στο σύνταγμά της την πρόθεσή της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με τον Πούτιν, η προοπτική της ένταξης της Ουκρανίας στην συμμαχία έπαιξε ρόλο στην απόφασή του να εισβάλει ξανά. Στο διάγγελμα του προς το έθνος, στις 24 Φεβρουαρίου, αιτιολογώντας την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», ο Πούτιν επισήμανε «τις θεμελιώδεις απειλές που δημιούργησαν για την Ρωσία ανεύθυνοι Δυτικοί πολιτικοί. . . . Αναφέρομαι στην επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς, η οποία μετακινεί την στρατιωτική του υποδομή όλο και πιο κοντά στα ρωσικά σύνορα». Κατά την διάρκεια των πρώτων εβδομάδων του πολέμου, το Κίεβο φαινόταν έτοιμο να ενστερνιστεί την επιστροφή στην ουδετερότητα. Εάν αυτό το αποτέλεσμα προκύψει ως μέρος μιας διευθέτησης για τον πόλεμο κατόπιν διαπραγματεύσεων, η ουδετερότητα της Ουκρανίας ίσως χρησιμεύσει ως μοντέλο για την περιοχή.