Secure ConnectionΗ ανησυχητική επιστροφή της «πέμπτης φάλαγγας»
Πώς οι εσωτερικοί εχθροί —πραγματικοί και φανταστικοί— επηρεάζουν την γεωπολιτική
Περίληψη Κειμένου και Βιογραφικό Συγγραφέα
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αξιοσημείωτη ενίσχυση της ρητορικής σχετικά με εξωτερικά υποστηριζόμενους εσωτερικούς εχθρούς σε όλο τον κόσμο. Αυτή η άνοδος σχετίζεται με πολλούς συγκλίνοντες παράγοντες: αυξανόμενη γεωπολιτική αστάθεια, εξάπλωση του εθνικισμού, η εκλογική επιτυχία λαϊκιστικών και εθνικιστικών , αλλά και η ευρεία χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Όσο αυτές οι τάσεις επιμένουν, η εστίαση της προσοχής σε εξωτερικά υποστηριζόμενους «εσωτερικούς εχθρούς» θα εντείνεται.
Ο HARRIS MYLONAS (Χάρης Μυλωνάς) είναι αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων στο Elliott School of International Affairs του Πανεπιστημίου George Washington και διευθυντής σύνταξης στο ακαδημαϊκό περιοδικό Nationalities Papers.
Ο SCOTT RADNITZ είναι καθηγητής Ρωσικών και Ευρασιατικών Σπουδών στην έδρα Herbert J. Ellison στο Jackson School of International Studies του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον. Από το 2022 έως το 2023, είναι υπότροφος Jean Monnet στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο στην Φλωρεντία της Ιταλίας.
Είναι οι συνεπιμελητές του βιβλίου με τίτλο Enemies Within: The Global Politics of Fifth Columns [1].
Εάν συνεχίσουν να επικρατούν οι τρέχουσες συνθήκες, η ρητορική περί πέμπτης φάλαγγας θα γίνει καθοριστικό χαρακτηριστικό της γεωπολιτικής και της διπλωματίας καθώς και της εγχώριας πολιτικής ζωής. Οι ερευνητές και οι ειδικοί σε θέματα επίλυσης συγκρούσεων (conflict resolution) πρέπει να μάθουν να αναγνωρίζουν τα σημάδια των εκστρατειών ενάντια σε υποτιθέμενες πέμπτες φάλαγγες, όταν αυτά εμφανίζονται, και να κατανοήσουν πως η εσωτερική πόλωση και οι διεθνείς γεωπολιτικές κρίσεις μπορούν να συμπέσουν με τρομερές συνέπειες. Και όπως οι κυνικοί πολιτικοί κατανοούν ότι το να κατηγορούνται περιθωριοποιημένες ομάδες για έλλειψη εθνικής αφοσίωσης μπορεί να προκαλέσει έναν κύκλο αποξένωσης και επιθετικότητας, οι καλοπροαίρετοι πολιτικοί πρέπει να γνωρίζουν πως και η δική τους ρητορική για την εθνική ασφάλεια μπορεί ακούσια να οξύνει τις υποψίες προς μη αφομοιωμένους ή περιθωριοποιημένους πληθυσμούς
Οι διεθνείς οργανισμοί θα πρέπει να θέσουν σε εφαρμογή μηχανισμούς έγκαιρης προειδοποίησης που να καταγράφουν την εμφάνιση κατηγοριών περί πέμπτης φάλαγγας και να συνάπτουν σχέσεις με ομάδες της κοινωνίας των πολιτών. Η ρητορική ή η στρατηγική που επιδιώκει να πυροδοτήσει εντάσεις με βάση τη λογική της πέμπτης φάλαγγας θα πρέπει να προκαλέσει διεθνή συλλογική δράση με τη μορφή της απαξίωσης ή και της επιβολής κυρώσεων. Εφόσον η εμπρηστική ρητορική έχει σκοπό να προκαλέσει την αντίδραση μιας κατηγορούμενης πέμπτης φάλαγγας, η αποκάλυψη μιας τέτοιας στρατηγικής και η αντίδραση σε αυτά τα αφηγήματα μέσω εκστρατειών στα τοπικά μέσα μαζικής ενημέρωσης μπορούν να διευκολύνουν την αντιμετώπιση τέτοιων προκλήσεων.
Οι δυνάμεις που προκαλούν τις δυναμικές πέμπτης φάλαγγας, ωστόσο, είναι ισχυρές και δεν θα υποχωρήσουν έως ότου κοπάσουν η πολιτική πόλωση, η εισοδηματική ανισότητα, και η παραπληροφόρηση την οποία επιτείνουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης –κάτι απίθανο να συμβεί σύντομα. Σε μια εποχή αβεβαιότητας και κατακερματισμού, οι πέμπτες φάλαγγες δεν θα περιορίζονται πλέον στις σκοτεινές γωνιές του εθνικιστικού φαντασιακού. Θα είναι στο επίκεντρο τόσο της εσωτερικής όσο και της παγκόσμιας πολιτικής.