Γιατί η Κίνα θα το παίξει εκ του ασφαλούς | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Γιατί η Κίνα θα το παίξει εκ του ασφαλούς

Ο Xi θα προτιμούσε ύφεση -όχι πόλεμο- με την Αμερική

Με πολλούς τρόπους, η νέα ηγετική ομάδα του Xi ταιριάζει με την υπέρ του προστατευτισμού και μιλιταριστική ρητορική του. Αρκετά από τα νέα μέλη του Πολιτικού Γραφείου είναι τεχνο-εθνικιστές με τεχνογνωσία σε σημαντικές κρατικές επιστημονικές προσπάθειες που προώθησαν την βιομηχανική υπεροχή της Κίνας˙ περιλαμβάνουν έναν πυρηνικό μηχανικό, έναν ειδικό στις επιστήμες των υλικών, και τέσσερις αξιωματούχους με εμπειρία σε κινεζικές αμυντικές εταιρείες. Στον τομέα της ασφάλειας, ο Chen Wenqing είναι ο πρώτος πρώην επικεφαλής του μη στρατιωτικού βραχίονα των εξωτερικών πληροφοριών της Κίνας που συμμετέχει στο Πολιτικό Γραφείο. Μαζί του στην Γραμματεία του ΚΚΚ -το εκτελεστικό όργανο του Πολιτικού Γραφείου- συμμετέχουν τόσο ο κορυφαίος αστυνομικός της Κίνας όσο και ένας αστυνομικός καριέρας που μετατράπηκε σε κομματικό πειθαρχικό όργανο, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη σύνθεση αξιωματούχων ασφαλείας στην Γραμματεία στην πρόσφατη μνήμη. Ο νέος επικεφαλής ένστολος αξιωματικός του Xi και ο πιθανός επόμενος υπουργός του για την Άμυνα έχουν και οι δύο επιβλέψει την ανάπτυξη όπλων, υπογραμμίζοντας την έμφαση που δίνει το ΚΚΚ στην συνεχή αναβάθμιση των δυνατοτήτων της Κίνας. Η ανανεωμένη ανώτατη διοίκηση του Xi έχει επίσης δύο αξιωματικούς που συμμετείχαν στην δράση στους συνοριακούς πολέμους της Κίνας με το Βιετνάμ και έναν τρίτο που υπηρέτησε εκτενώς σε μονάδες του κινεζικού στρατού κοντά στην Ταϊβάν.

Δεδομένων αυτών των διορισμών, είναι κατανοητό γιατί πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι η Κίνα ετοιμάζεται να ανατρέψει την φιλελεύθερη τάξη -ίσως ακόμη και με την βία. Σημαντικά ειδησεογραφικά πρακτορεία σε όλο τον κόσμο δήλωσαν ότι η νέα ομάδα του Xi, ειδικά στον στρατό, αποδεικνύει την επιθυμία του για πόλεμο. Αλλά τέτοιες αφηγήσεις είναι υπερβολικές. Το καθολικά πιστό στον Xi Πολιτικό Γραφείο δεν έχει σχεδιαστεί για βραχυπρόθεσμη σύγκρουση με την Ταϊβάν (ή οποιοδήποτε άλλο κράτος), αλλά μάλλον για να «σκληρύνει» το σύστημα της Κίνας σε περίπτωση που ο πόλεμος καταστεί αναπόφευκτος. Για παράδειγμα, ο Xi διατήρησε έναν γηραιό κορυφαίο στρατηγό στο Πολιτικό Γραφείο, επειδή είναι και εκείνος γαλαζοαίματος του ΚΚΚ που μπορεί να εμπιστευτεί ότι θα επιβάλει την πολιτική λαβή του Xi στον στρατό, όχι επειδή πολέμησε στον καταστροφικό πόλεμο της Κίνας με το Βιετνάμ πριν από 40 χρόνια. Παρομοίως, ο Xi προήγαγε ειδικούς σε θέματα άμυνας στο Πολιτικό Γραφείο επειδή πέτυχαν προηγουμένως ανέφικτες τεχνολογικές ανακαλύψεις, όπως η προσεδάφιση [οχήματος] ρόβερ στο φεγγάρι, και όχι για τις ικανότητές τους στην κατασκευή όπλων. Και παρά τη νέα ρητορική, η έκθεση εργασίας του Xi εξακολουθεί να εξισορροπεί τις εκκλήσεις για μια «οικονομία-φρούριο» με την γλώσσα που υποστηρίζει τις αγορές, υποδηλώνοντας ότι θα κυβερνήσει με μια προσεκτική προσέγγιση αντί να βαδίσει προς τον πόλεμο.

Η ιδέα ότι η νέα οικονομική ομάδα του Xi είναι μια ανίκανη και συκοφαντική ομάδα κρατιστών, που είναι επίσης δημοφιλής μεταξύ των παρατηρητών της Κίνας, είναι επίσης λανθασμένη. Η πορεία της καριέρας των αξιωματούχων και μόνο διαψεύδει αυτήν την καρικατούρα. Ο επόμενος πρωθυπουργός της Κίνας, ο Li Qiang, έχει ηγηθεί και των τριών κορυφαίων οικονομιών της ανατολικής ακτής της Κίνας και διατηρεί καλές σχέσεις με τους επιχειρηματίες του ιδιωτικού τομέα. Η διαχείρισή του για το σκληρό lockdown στην Σαγκάη δημιούργησε εύλογα ερωτήματα σχετικά με το αν το να ακολουθεί πιστά τον Xi θα υπερκεράσει τα υπέρ της αγοράς ένστικτά του, αλλά αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο για την Κίνα: ο απερχόμενος πρωθυπουργός, ο Li Keqiang, ένας αδιαμφισβήτητος μεταρρυθμιστής, κέρδισε έναν παρόμοιο στιγματισμό για την τήρηση της κομματικής γραμμής εν μέσω αντιπαραθέσεων νωρίτερα στην καριέρα του. Ο πιθανός οικονομικός αναπληρωτής του Li Qiang, ο Ding Xuexiang, είναι πιο αινιγματικός, αλλά κατάγεται από την οικονομική πρωτεύουσα της Σαγκάη και θα είναι συντονισμένος με τις αγορές. Ως μακροχρόνιος προσωπάρχης του Xi, ο Ding ξέρει πώς να ικανοποιεί το αφεντικό του, αλλά έχει επίσης εμπειρία στην λειτουργία της κυβέρνησης της Κίνας για την αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων. Τέλος, ο He Lifeng –συμπεραίνεται ότι θα είναι ο νέος επιχειρησιακός διευθυντής της οικονομίας- έχει σημαντική εμπειρία σε αρκετές από τις ειδικές οικονομικές ζώνες της Κίνας που οδηγούνται από την αγορά.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα πρέπει να κατανοήσει ότι οι νέοι ηγέτες της Κίνας δεν είναι απλώς πολεμοκάπηλοι κρατιστές, αν θέλει να χειριστεί με επιτυχία έναν αδέσμευτο Xi. Αυτήν την στιγμή, ωστόσο, δεν μπορεί να το κάνει. Όσον αφορά την Ταϊβάν, η κυβέρνηση έχει προωθήσει ένα συνεχώς συρρικνούμενο χρονοδιάγραμμα για μια πιθανή κινεζική στρατιωτική δράση, και έχει ισχυριστεί ότι η κινεζική κυβέρνηση είναι ανυπόμονη για την ανακατάληψη του νησιού. Αυτό το μήνυμα μπορεί να είναι σκόπιμα κινδυνολογικό -μέρος μιας προσπάθειας να πει στο Πεκίνο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες και παρακολουθούν, αποτρέποντας έτσι μια επίθεση. Αλλά θα μπορούσε να δημιουργήσει μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία εάν η προκύπτουσα υποστήριξη προς την Ταϊπέι υποβαθμίσει την επίσημη πολιτική της Ουάσινγκτον για τη «μία Κίνα» -η οποία αναγνωρίζει την κινεζική θέση ότι η Ταϊβάν είναι μέρος της Κίνας και ότι στην ηπειρωτική χώρα είναι η μόνη νόμιμη κυβέρνηση της Κίνας- και με την σειρά της διασχίσει την θεμελιώδη κόκκινη γραμμή του Πεκίνου. Οι αξιωματούχοι του Μπάιντεν είναι πιο επιφυλακτικοί όταν περιγράφουν τη νέα οικονομική ομάδα του Xi, αλλά ο τρόπος που πλαισιώνουν την αντιπαλότητα Κίνας-ΗΠΑ ως ανταγωνισμό οικονομικών και κυβερνητικών συστημάτων υποδηλώνει ότι αναμένουν πως το κινεζικό μοντέλο θα αποτύχει τελικά -μια προοπτική που τους φέρνει λίγους φίλους στο Πεκίνο.