Τρομερές αλλά όχι ανίκητες

Το δυσκολότερο έργο της Ρωσίας, ωστόσο, θα είναι να αποκαταστήσει την διπλωματική ζημιά που έχει υποστεί. Το ΝΑΤΟ είναι έτοιμο να δεχτεί την Φινλανδία και την Σουηδία, η ΕΕ έχει χορηγήσει καθεστώς υποψηφιότητας για ένταξη στην Ουκρανία και τη Μολδαβία, και ακόμη και χώρες της Κεντρικής Ασίας που η Ρωσία θεωρεί ότι ανήκουν στην σφαίρα επιρροής της αναθεωρούν τους προσανατολισμούς τους. Πιο μακριά, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα έχουν επιβάλει κυρώσεις κατά της Ρωσίας, και η Ινδία έχει εντείνει τις προσπάθειές της να βρει υποκατάστατα της ρωσικής ενέργειας και των ρωσικών όπλων. Ακόμα και η Κίνα, ο υποτιθέμενος «χωρίς όρια» εταίρος της Ρωσίας, ίσως να προσβλέπει να τροποποιήσει την σχέση της. Ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, άφησε να εννοηθεί αυτό το ενδεχόμενο στην σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης τον Σεπτέμβριο, όταν ενημέρωσε τον Πούτιν για τις «ερωτήσεις και τις ανησυχίες» του σχετικά με τον πόλεμο της Ρωσίας.

Πιο κοντά στην πατρίδα, η Κίνα υπονομεύει την στρατιωτική υπεροχή των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ασία και αυξάνει την κεντρική της θέση στην παγκόσμια οικονομία (το ΑΕΠ της προβλέπεται [5] να είναι περίπου στο 87% συγκρινόμενο με των Ηνωμένων Πολιτειών το 2027). Χρησιμοποιεί επίσης την γεωοικονομική πολιτική στρατηγική και την τεχνολογική καινοτομία για να ενισχύσει την παγκόσμια επιρροή της. Αντιμετωπίζει, ωστόσο, και αυτή σοβαρές οικονομικές, στρατιωτικές, και διπλωματικές προκλήσεις.

Μια κακή δημογραφική πορεία, ένα οικονομικό μοντέλο που αντιμετωπίζει φθίνουσες αποδόσεις, και μια εμμονή στην εδραίωση της εξουσίας του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος εμποδίζουν τις προοπτικές της Κίνας να διατηρήσει ισχυρή ανάπτυξη. Και οι εξωτερικοί αντίθετοι άνεμοι θα μπορούσαν να ενισχύσουν τους εσωτερικούς. Τα οικονομικά προβλήματα της Πρωτοβουλίας Belt and Road αυξάνονται καθώς η πανδημία και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία καθιστούν ακόμη πιο δύσκολο για πολλές χώρες-αποδέκτες να αποπληρώσουν τα δάνεια που έχουν λάβει από κινεζικά ιδρύματα για την χρηματοδότηση έργων υποδομής. Καθώς επαναδιαπραγματεύεται μια αυξανόμενη αξία υπερπόντιων δανείων -52 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020 και το 2021, από 16 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018 και το 2019- η Κίνα έχει επίσης προσφέρει «δάνεια διάσωσης» σε χώρες όπως η Αργεντινή, η Αίγυπτος, η Νιγηρία, η Σρι Λάνκα, και η Τουρκία για να τις βοηθήσει να αποφύγουν κρίσεις ισοζυγίου πληρωμών.

Καθώς η Κίνα επιζητεί να σταθεροποιήσει την οικονομία της, πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει ένα πιο δύσκολο τοπίο στον τομέα της ασφάλειας. Οι ηγέτες της Αυστραλίας, της Ινδίας, της Ιαπωνίας, και των Ηνωμένων Πολιτειών -τα μέλη του τετραμερούς διαλόγου για την ασφάλεια, γνωστού ως Quad- έχουν συνεδριάσει ήδη τέσσερις φορές, πρώτα τον Μάρτιο του 2021 και πιο πρόσφατα τον Μάιο του τρέχοντος έτους. Η Καμπέρα έχει ξεκινήσει μια σημαντική αναθεώρηση της αμυντικής της στάσης με την ελπίδα να ενισχύσει τις ικανότητες κρούσης μεγάλου βεληνεκούς και να εκσυγχρονίσει το ναυτικό της. Η Ουάσινγκτον και το Νέο Δελχί δεσμεύτηκαν να ενισχύσουν την διαλειτουργικότητά τους «σε όλους τους τομείς πιθανών συγκρούσεων», υπέγραψαν συμφωνία για την διευκόλυνση της συνεργασίας στο διάστημα, και δεσμεύτηκαν για νέες συνομιλίες σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη. Και εν μέρει λόγω της κοινής ανησυχίας για την εμβάθυνση των δεσμών της Κίνας με την Ρωσία, το Τόκιο και η Σεούλ προχωρούν σταδιακά στην οικοδόμηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Τέλος, και αυτό είναι κρίσιμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αυστραλία, η Ινδία, η Ιαπωνία, και η Νότια Κορέα αυξάνουν σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες.

Όπως η Ρωσία, έτσι και η Κίνα θα διαπιστώσει ότι η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η διπλωματική. Η Ουάσινγκτον είναι πεπεισμένη ότι το Πεκίνο επιδιώκει να γίνει η κυρίαρχη δύναμη στον κόσμο και η διακομματική υποστήριξη για την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ταϊβάν αυξάνεται. Η ΕΕ προσαρμόζει σταθερά την στάση της απέναντι στην Κίνα, όπως φάνηκε με την απόφασή της να αναστείλει την επικύρωση της Συνολικής Συμφωνίας για τις Επενδύσεις (Comprehensive Agreement on Investment), μια συμφωνία που ετοιμαζόταν εδώ και επτά χρόνια και είχε ως στόχο να βελτιώσει τόσο την πρόσβαση των Ευρωπαίων επενδυτών όσο και τη μεταχείριση των ευρωπαϊκών εταιρειών στην τεράστια καταναλωτική αγορά της Κίνας. Η αποτυχία της Κίνας να καταδικάσει την ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία έχει απλώς εντείνει την ανησυχία της Ευρώπης -καθώς και του ΝΑΤΟ, το οποίο προειδοποιεί στη νέα στρατηγική του αντίληψη [6] ότι οι «δηλωμένες φιλοδοξίες και οι καταναγκαστικές πολιτικές της Κίνας αμφισβητούν τα συμφέροντα, την ασφάλεια, και τις αξίες μας». Και η Quad προχωρά με σαφή δυναμική, έχοντας εντείνει τις προσπάθειες για την άρθρωση προτύπων σε κρίσιμους τεχνολογικούς τομείς, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η κβαντική πληροφορική, έχοντας δρομολογήσει την συνεργασία Ινδο-Ειρηνικού για την Επίγνωση στον Θαλάσσιο Τομέα (Maritime Domain Awareness), και έχοντας ανακοινώσει ένα Πακέτο Προσαρμογής και Μετριασμού της Κλιματικής Αλλαγής (Climate Change Adaptation and Mitigation Package).

Το Πεκίνο είναι πολύ πιο ικανό να αντισταθμίσει την εξωτερική πίεση από όσο η Μόσχα, με το να εμβαθύνει τις σχέσεις του σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Ακόμα κι έτσι, έχει αποξενώσει άσκοπα τις προηγμένες βιομηχανικές δημοκρατίες, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την πολυδιαφημισμένη στρατηγική του οξύνοια.

Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ