Η επικίνδυνη παρακμή της Κίνας

Από την ανάληψη των καθηκόντων του το 2012, ωστόσο, ο Σι, στην μονόπλευρη επιδίωξη της προσωπικής του εξουσίας, διέλυσε συστηματικά σχεδόν κάθε μεταρρύθμιση που είχε ως στόχο να εμποδίσει την άνοδο ενός νέου Μάο -για να αποτρέψει αυτό που ο Φράνσις Φουκουγιάμα [6] αποκάλεσε πρόβλημα του «Κακού Αυτοκράτορα». Δυστυχώς για την Κίνα, οι μεταρρυθμίσεις που έβαλε στο στόχαστρο ο Σι ήταν οι ίδιες που την είχαν κάνει τόσο επιτυχημένη στο διάστημα που μεσολάβησε. Κατά την διάρκεια των τελευταίων δέκα ετών, έχει εδραιώσει την εξουσία στα χέρια του και έχει εξαλείψει τα γραφειοκρατικά κίνητρα για την αφήγηση της αλήθειας και την επίτευξη επιτυχημένων αποτελεσμάτων, αντικαθιστώντας τα με ένα σύστημα που ανταμείβει μόνο ένα πράγμα: την αφοσίωση. Εν τω μεταξύ, έχει επιβάλει νέους δρακόντειους νόμους ασφαλείας και ένα σύστημα παρακολούθησης υψηλής τεχνολογίας, κατέστειλε τους διαφωνούντες, συνέτριψε τις ανεξάρτητες μη κυβερνητικές οργανώσεις (ακόμη και εκείνες που ευθυγραμμίζονται με τις πολιτικές του), απέκοψε την Κίνα από τις ξένες ιδέες, και μετέτρεψε την δυτική περιοχή, Xinjiang, σε ένα γιγαντιαίο στρατόπεδο συγκέντρωσης για τους Μουσουλμάνους Ουιγούρους. Και τον τελευταίο χρόνο, εξαπέλυσε επίσης πόλεμο κατά των δισεκατομμυριούχων της Κίνας, χτύπησε τις κορυφαίες εταιρείες τεχνολογίας, και αύξησε την δύναμη και την χρηματοδότηση των αναποτελεσματικών και υποαποδοτικών κρατικών επιχειρήσεων της χώρας, στερώντας κεφάλαια από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις κατά την διαδικασία αυτή.

Το πρόσφατο συνέδριο του κόμματος ήταν απλώς το κερασάκι σε αυτή την τοξική τούρτα. Ο Σι χρησιμοποίησε το γεγονός για να ταπεινώσει τον Χου, τον προκάτοχό του και τον τελευταίο Κινέζο ηγέτη που είχε επιλεγεί από τον Ντενγκ. Αντικατέστησε επίσης τον πρωθυπουργό, Λι Κεκιάνγκ, και γέμισε το Πολιτικό Γραφείο και την ισχυρή Μόνιμη Επιτροπή του με πιστούς αξιωματούχους (οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν υπόβαθρο ασφαλείας και όχι τεχνοκρατικό). Περισσότερο από μια επίδειξη του μεγαλείου της Κίνας, το γεγονός χρησίμευσε για να αναδείξει τα αυξανόμενα ελαττώματά της. Ήταν η στέψη του Σι ως ο τελευταίος Κακός Αυτοκράτορας της Κίνας.

Η ζημιά που προκάλεσε ο Σι έχει ήδη αρχίσει να φαίνεται με πολλούς τρόπους. Η οικονομία της Κίνας έχει καταρρεύσει κάτω από την ιδιότροπη παρέμβασή του και υπό το βάρος της μηδενικής COVID [7] (περισσότεροι από 313 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονταν πρόσφατα υπό κάποιας μορφής lockdown). Οι μέρες της ετήσιας αύξησης του ΑΕΠ κατά 10% έχουν περάσει προ πολλού˙ ενώ η κυβέρνηση προβλέπει ότι η Κίνα θα φτάσει το 5,5% φέτος, πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι θα είναι τυχερή αν φτάσει στο μισό από αυτό το ποσοστό. Η αξία του γουάν έφτασε πρόσφατα στο πιο χαμηλό εντός 14 ετών, και οι λιανικές πωλήσεις, τα εταιρικά κέρδη, η βιομηχανική παραγωγή, και οι επενδύσεις σε ακίνητα είναι όλα πολύ χαμηλά. Εν τω μεταξύ, η ανεργία έχει εκτοξευθεί στα ύψη, αγγίζοντας το 20% μεταξύ των νέων κατά την διάρκεια του καλοκαιριού. Εκτιμάται ότι 4,4 εκατομμύρια μικρές επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να κλείσουν πέρυσι, και τα ανεπίσημα στοιχεία (επίσημα στατιστικά στοιχεία δεν υπάρχουν) δείχνουν ότι η χώρα υφίσταται επίσης μαζικό brain drain [μαζική μετανάστευση εξειδικευμένων επαγγελματιών] καθώς οι άρχοντες της τεχνολογίας, άλλοι δισεκατομμυριούχοι, και επαγγελματίες της μεσαίας τάξης σπεύδουν προς την έξοδο.

Και τα πράγματα είναι πιθανό να γίνουν πολύ χειρότερα. Καθώς η Κίνα σταματάει, είναι όλο και πιο απίθανο να ξεπεράσει τις Ηνωμένες Πολιτείες ως η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Αντιθέτως, με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα να καταπνίγονται και την παραγωγικότητα να μειώνεται, η Κίνα θα βρεθεί βυθισμένη στην παγίδα του μεσαίου εισοδήματος. Το εγχώριο βιοτικό επίπεδο μπορεί να μείνει στάσιμο ή να πέσει. Και οι μικρότεροι προϋπολογισμοί και η γραφειοκρατική ανικανότητα θα δυσκολέψουν το Πεκίνο να αντιμετωπίσει τις πολλές επικίνδυνες προϋπάρχουσες συνθήκες: έναν ταχέως γηράσκοντα πληθυσμό [8], ένα τεράστιο φορτίο χρέους, μια σοβαρή έλλειψη φυσικών πόρων (συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας και του καθαρού νερού), και έναν άγρια υπερθερμασμένο τομέα ακινήτων [9], η πτώχευση του οποίου θα μπορούσε να συμπαρασύρει ολόκληρη την οικονομία. (Τα κινεζικά νοικοκυριά έχουν επενδύσει περισσότερα από τα δύο τρίτα των αποταμιεύσεών τους σε ακίνητα).

Καθώς η κατάσταση επιδεινώνεται και το υπεσχημένο «κινεζικό όνειρο» υποχωρεί, η λαϊκή οργή θα συνεχίσει να ξεχειλίζει, όπως συνέβη και τον περασμένο μήνα. Λίγοι μελετητές της Κίνας προβλέπουν μια πλήρη επανάσταση -ο μηχανισμός καταστολής του Πεκίνου φαίνεται πολύ αποτελεσματικός για κάτι τέτοιο. Αλλά η διαφωνία μεταξύ της άρχουσας τάξης της Κίνας είναι πιο πιθανή, όπως έχει προειδοποιήσει ο Cai Xia [10], πρώην καθηγητής στην Κεντρική Σχολή του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Είναι αλήθεια ότι ο Σι έχει απομακρύνει τους περισσότερους αντιπάλους και έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής ένας εξαιρετικός γραφειοκρατικός μαχαιροβγάλτης. Αλλά οι εκκαθαρίσεις του έχουν τιμωρήσει και ταπεινώσει έως και πέντε εκατομμύρια αξιωματούχους. Αυτοί είναι πολλοί εχθροί για οποιονδήποτε κυβερνήτη -ακόμη και τον πιο αδίστακτο- για να τους διαχειριστεί.