Κανείς δεν θα κέρδιζε έναν μακροχρόνιο πόλεμο στην Ουκρανία

Τον Νοέμβριο του 1918, τα Δεκατέσσερα Σημεία του προέδρου των ΗΠΑ, Γούντροου Ουίλσον, διαβεβαίωσαν την ηγεσία της Γερμανίας ότι θα αντιμετωπιστεί δίκαια και την έπεισαν να δεχτεί ανακωχή. Αυτός ο συμβιβασμός έθεσε τέλος στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο [10]. Η αδυναμία του γερμανικού στρατού και η συνειδητοποίηση των ηγετών του ότι η Γερμανία είχε χάσει τον πόλεμο αύξησαν την ελκυστικότητα των προτάσεων του Ουίλσον. Αντί να επιτρέψουν να εκμηδενιστούν τα απομεινάρια των δυνάμεών τους και η χώρα τους να υποστεί εισβολή, αποδέχθηκαν τους όρους του Ουίλσον που υποσχόταν να μην τιμωρήσει την Γερμανία. Αυτή είναι η προσέγγιση που πρέπει να ακολουθήσει σήμερα η Δύση. Η Δύση πρέπει να είναι έτοιμη να προσφέρει έναν χάρτη για τις ρωσικές ελίτ και τον γενικό πληθυσμό, περιγράφοντας πώς μπορούν να τερματίσουν την απομόνωσή τους, να απαλλαγούν από τις κυρώσεις, και να άρουν το καθεστώς του παρία.

Ο χάρτης αυτός θα πρέπει να ξεκινά με την εξήγηση των κινδύνων από την συνέχιση του πολέμου. Θα πρέπει να καταστήσει σαφές ότι η Ρωσία δεν μπορεί να κερδίσει. Ο στρατιωτικός εξοπλισμός της Ουκρανίας που παρέχεται από την Δύση είναι ανώτερος και οι δυνάμεις της είναι αποφασισμένες. Εάν η Μόσχα συνεχίσει να πολεμά, θα υποστεί επομένως περισσότερες ήττες και απώλειες και θα θέσει τον εαυτό της σε αυξανόμενο κίνδυνο καταστροφικής και βίαιης κατάρρευσης. Το μέλλον της Ρωσίας, το σχέδιο πρέπει να εξηγήσει ευγενικά, θα είναι αυτό της οικονομικής υποβάθμισης˙ κινδυνεύει να γίνει μια αποδυναμωμένη χώρα εξαρτημένη από την Κίνα. Αποδεχόμενη ότι πρέπει να τερματίσει τον πόλεμο, η ρωσική κυβέρνηση θα γλιτώσει τον εαυτό της από την ταπείνωση μιας ευρύτερης αποσύνθεσης.

Στην συνέχεια, ο χάρτης πρέπει να περιγράφει τα κέρδη που θα έχει η Ρωσία εάν επιλέξει τον δρόμο της αποκλιμάκωσης. Το συγκεκριμένο περιεχόμενο θα πρέπει να καθοριστεί μέσω συζήτησης, αλλά ορισμένα στοιχεία είναι προφανή. Πρώτον, μια υπόσχεση ότι η κυριαρχία και η ακεραιότητα της Ρωσίας θα γίνουν σεβαστές μετά από μια ειρηνευτική διευθέτηση με την Ουκρανία. Όσο απίθανο κι αν ακούγεται σήμερα, θα πρέπει να συγκληθεί ένα πλαίσιο, άλλο από το ΝΑΤΟ [11], για να διασφαλιστεί η θέση της Ρωσίας στην αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρώπης. Η επανεξέταση του οράματος του Γκορμπατσόφ για «ένα κοινό ευρωπαϊκό σπίτι», που χαρακτηρίζεται από προσέγγιση και όχι από αποτροπή, και το οποίο απορρίπτεται σήμερα τόσο από την Δύση όσο και από την Ρωσία, αποτελεί αναγκαιότητα. Δεύτερον, ο χάρτης πρέπει να επιβεβαιώσει ότι οι Δυτικές κυβερνήσεις θα αναγνωρίσουν και θα σεβαστούν την ηγεσία της Ρωσίας, υπό την προϋπόθεση ότι η Μόσχα θα υπακούει αυστηρά στον Χάρτη του ΟΗΕ και το διεθνές δίκαιο, καθώς και ότι θα τιμά τις διεθνείς συνθήκες, συμφωνίες, και δεσμεύσεις της Ρωσίας. Τρίτον, η Δύση θα πρέπει να καθορίσει ένα χρονοδιάγραμμα για την επιστροφή των παγωμένων οικονομικών περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας μετά την ικανοποίηση των απαιτήσεων για αποστρατιωτικοποίηση και αποχώρηση. Τέλος, ο χάρτης πρέπει να δηλώσει ότι, μετά το τέλος του πολέμου, θα αρθούν όλα τα διεθνή οικονομικά εμπόδια.

Μέχρι τώρα, η Δύση έχει χρησιμοποιήσει μόνο μαστίγια για να εξαναγκάσει την Ρωσία να σταματήσει τον πόλεμο. Ο χάρτης πρέπει να περιλαμβάνει και μερικά καρότα. Ο δρόμος προς μια ειρηνική διευθέτηση θα πρέπει να συνδεθεί με την σταδιακή άρση των κυρώσεων. Αλλά ίσως το μεγαλύτερο καρότο είναι η διεθνής νομιμοποίηση. Η Δύση θα πρέπει να χορηγήσει διεθνή αναγνώριση σε ορισμένα άτομα και ομάδες που αποτελούν μέρος του σημερινού καθεστώτος. Η ρωσική πλευρά στις μελλοντικές ειρηνευτικές συνομιλίες δεν θα αποτελείται από δημοκράτες, αντιπολεμικούς ακτιβιστές, και εξόριστους ηγέτες. Μέλη του στρατού και της ρωσικής γραφειοκρατίας θα καθίσουν αναπόφευκτα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η παροχή τουλάχιστον σε ορισμένους Ρώσους ηγέτες, οι οποίοι θα επιλέξουν την ειρήνη, μιας επιλογής μεταξύ του δικαστηρίου της Χάγης και της ευκαιρίας να συμμετάσχουν στην δημιουργία μιας νέας ειρηνικής Ρωσίας θα αποτελούσε ισχυρό κίνητρο για την πορεία προς την ειρήνη και τον τερματισμό του πολέμου.

ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ

Ένα όραμα για μια μεταπολεμική Ρωσία θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με το Δυτικό όραμα για μια μεταπολεμική Ουκρανία, χωρίς να αμβλυνθούν τα όρια μεταξύ επιτιθέμενου και θύματος. Αν και οι Δυτικοί πληθυσμοί θα χρειαστούν κάποια πειθώ, θα είναι πολύ πιο δύσκολο να πεισθεί η Ουκρανία να συμφωνήσει με τον χάρτη και τα καρότα για την Ρωσία. Το σχέδιο του Zelensky [12] επικεντρώνεται στην δικαιοσύνη και την τιμωρία από την πλευρά της Ουκρανίας˙ όλα αφορούν τον εξαναγκασμό της Ρωσίας να συμμορφωθεί. Η Ουκρανία και οι ανατολικοί σύμμαχοί της δεν θέλουν να αφήσουν την Ρωσία να την γλυτώσει, και είναι αντίθετοι σε οποιεσδήποτε εγγυήσεις ασφαλείας προς τη Μόσχα. Θα απαιτήσουν να ανακοινωθούν οι όροι ειρήνης μόνο αφού η Ρωσία αποδεχθεί την ήττα της, και ίσως ακόμη και αφού φύγει ο Πούτιν. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ και άλλες Δυτικές δυνάμεις πρέπει να εξηγήσουν ότι μια τέτοια απόλυτη προσέγγιση θα παρατείνει τις μάχες και τα δεινά της ίδιας της Ουκρανίας. Η δημοσιοποίηση ενός χάρτη προς διαπραγματεύσεις τώρα, ενώ ο Πούτιν συνεχίζει τον βάρβαρο πόλεμό του και εκατομμύρια Ουκρανοί υποφέρουν, δεν συνιστά κατευνασμό της Ρωσίας ούτε συγχωρεί την επιθετικότητα της Μόσχας. Αντίθετα, θα ήταν μια συνετή, στρατηγική, και ρεαλιστική πολιτική κίνηση από την Δύση και την Ουκρανία για να απευθυνθούν στον μεγάλο και αυξανόμενο αριθμό Ρώσων που θα προτιμούσαν την ειρήνη αλλά απεχθάνονται την επιλογή μεταξύ πολέμου και ήττας.