Eυέλικτη Ουκρανία, δυσκίνητη Ρωσία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Eυέλικτη Ουκρανία, δυσκίνητη Ρωσία

Η επαγγελία και τα όρια της στρατιωτικής προσαρμογής

Πράγματι, η βάναυση επέμβαση της Ρωσίας [8] για την υποστήριξη του καθεστώτος Άσαντ στην Συρία έχει περιγραφεί ως «πεδίο δοκιμών» για τις στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις της Ρωσίας. Σύμφωνα με ρωσικές κυβερνητικές πηγές, η Ρωσία δοκίμασε περίπου 600 νέα όπλα και άλλα είδη στρατιωτικού εξοπλισμού κατά την διάρκεια της επέμβασής της στην Συρία, συμπεριλαμβανομένων 200 που αξιωματούχοι έχουν περιγράψει ως «νέας γενιάς». Για παράδειγμα, αν και η Ρωσία διέθετε έναν σχετικά περιορισμένο στόλο αναγνωριστικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην αρχή της συριακής εκστρατείας της, αύξησε την παραγωγή και την ανάπτυξή τους μετά το 2015 και μέχρι το 2018 ήταν σε θέση να αναπτύσσει περίπου 60-70 μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) την ημέρα σε διάφορες καταστάσεις στο πεδίο της μάχης. Ορισμένα από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποιήθηκαν για την δημιουργία ενός δικτύου πληροφοριών, επιτήρησης, και αναγνώρισης σε όλο το θέατρο [των πολεμικών επιχειρήσεων], το οποίο μπορούσε να μεταδίδει πληροφορίες στόχευσης και να κατευθύνει αεροπορικές επιδρομές.

Η επέμβαση της Ρωσίας στην Συρία επέτρεψε επίσης στον στρατό της να πειραματιστεί με τον συνδυασμό ανθρώπων και μηχανών στις εχθροπραξίες, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ρομπότ και μη επανδρωμένων οχημάτων εδάφους (unmanned ground vehicles, UGV) παράλληλα με τις τακτικές δυνάμεις. Η Ρωσία δοκίμασε μια ποικιλία τέτοιων τεχνολογιών, όπως το μικρό UGV Scarab, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκκαθάριση ναρκών και την πρόσβαση σε υπόγειες εγκαταστάσεις, και το Uran-6, ένα μεγαλύτερο τηλεκατευθυνόμενο όχημα που έχει επίσης δυνατότητες εκκαθάρισης ναρκών. Αυτά τα πειράματα δεν πήγαιναν πάντα ομαλά: στην πρώτη του δοκιμή σε μια αστική αποστολή μάχης, ένα μεγαλύτερο UGV, το Uran-9, αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα με τις επικοινωνίες, την πλοήγηση, και τις βολές σε κινούμενους στόχους. Ωστόσο, αυτές οι επιδρομές παρείχαν πολύτιμες γνώσεις από τον πραγματικό κόσμο σχετικά με το πώς τα αυτόνομα συστήματα και τα συστήματα με τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους στρατιώτες στο πεδίο της μάχης, και έχουν συχνά αναφερθεί από Ρώσους στρατιωτικούς αναλυτές ως δείγματα των προοπτικών της τεχνητής νοημοσύνης.

Τόσο στην Συρία όσο και στην ανατολική Ουκρανία, ο ρωσικός στρατός μπόρεσε επίσης να χρησιμοποιήσει τις εκσυγχρονισμένες δυνατότητες ηλεκτρονικού πολέμου για να διαταράξει τις εχθρικές επικοινωνίες. Οι ρωσικές παρεμβάσεις στην κινητή τηλεφωνία, στις ραδιοεπικοινωνίες, στα σήματα των drones, και στα σήματα GPS στην Συρία ήταν τόσο συχνές, ώστε ο επικεφαλής της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ περιέγραψε τον πόλεμο ως «το πιο επιθετικό περιβάλλον ηλεκτρονικού πολέμου στον πλανήτη». Και κατά την διάρκεια του πολέμου στη Ντονμπάς το 2015, ο στρατηγός Ben Hodges, τότε διοικητής του αμερικανικού στρατού στην Ευρώπη, περιέγραψε το πώς ο ρωσικός ηλεκτρονικός πόλεμος «έκλεισε τελείως» τις ουκρανικές επικοινωνίες και ουσιαστικά καθήλωσε τα drones τους. Αμερικανοί στρατιωτικοί αναλυτές έχουν επίσης σημειώσει ότι σε τουλάχιστον ένα περιστατικό κατά την διάρκεια των μαχών στη Ντονμπάς, οι ρωσικές δυνάμεις ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσουν τα υποκλαπέντα σήματα κινητών τηλεφώνων για να στοχεύσουν Ουκρανούς στρατιώτες με πλήγματα πυροβολικού.

Ωστόσο, πολύ λίγη από αυτή την καινοτομία ήταν εμφανής στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τον τελευταίο χρόνο, η Μόσχα έχει εγκαταλείψει σε μεγάλο βαθμό τον πειραματισμό και τη μάθηση στο πεδίο της μάχης που καθόρισαν τις εκστρατείες της στην Συρία και την ανατολική Ουκρανία. Παρά το γεγονός ότι διαθέτει ένα ευρύ φάσμα ρομποτικών και αυτόνομων τεχνολογιών σε διάφορα στάδια ανάπτυξης, ο ρωσικός στρατός φάνηκε απρόθυμος ή ανίκανος να θέσει σε εφαρμογή τέτοια συστήματα στον τρέχοντα πόλεμο. Κατά καιρούς, αναλυτές ανοικτών πηγών έχουν εντοπίσει νέα όπλα υψηλής τεχνολογίας που αναπτύσσονται από την Ρωσία, συμπεριλαμβανομένου του εν αναμονή πυρομαχικού (loitering munition) KUB-BLA, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη στον εντοπισμό στόχων. Αλλά υπάρχουν ελάχιστες αποδείξεις για την χρήση τους και ορισμένοι παρατηρητές έχουν εκφράσει αμφιβολίες σχετικά με τέτοιες αναφορές. Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν επίσης επιδείξει μικρή επιτυχία στον ηλεκτρονικό πόλεμο και τις επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο, τομείς στους οποίους πιστευόταν ότι είχαν πλεονέκτημα.

Καθώς εκτυλισσόταν ο πόλεμος, η Ρωσία έκανε κάποιες προσαρμογές. Από νωρίς, μετατόπισε τους πόρους της στην ανατολική Ουκρανία μετά την απόκρουσή της [9] στο Κίεβο και επικεντρώθηκε στον πιο περιορισμένο στόχο της «απελευθέρωσης» της Ντονμπάς. Έχοντας δεχθεί επί μήνες χτυπήματα από τα HIMARS της Ουκρανίας, οι ρωσικές δυνάμεις άρχισαν τελικά να διασκορπίζουν τους κόμβους διοίκησης και ελέγχου τους και να μετακινούν την υλικοτεχνική υποδομή και τις αποθήκες όπλων εκτός της εμβέλειας των 80 μιλίων των όπλων. Αντιμέτωπη με σοβαρές ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό και πυρομαχικά, η Ρωσία αναζήτησε επίσης βοήθεια από ξένους εταίρους, αγοράζοντας ιρανικά και κινεζικά drones και, σύμφωνα με εκθέσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, ετοιμάζεται ακόμη και να αγοράσει ρουκέτες και βλήματα πυροβολικού από την Βόρεια Κορέα. Συνολικά, ωστόσο, οι ρωσικές δυνάμεις φαίνεται να έχουν χάσει εντελώς τις γνώσεις που απέκτησαν στην Συρία σχετικά με την αξία της ευελιξίας.

ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΚΕΡΔΟΥΣ