Πορεία πυρηνικής σύγκρουσης στη Νότια Ασία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πορεία πυρηνικής σύγκρουσης στη Νότια Ασία

Η εκκολαπτόμενη κούρσα εξοπλισμών μεταξύ Κίνας, Ινδίας, και Πακιστάν

Η υποστήριξη του Πεκίνου στο πρόγραμμα πυρηνικών όπλων του Πακιστάν, το οποίο περιλαμβάνει την παροχή στην Ισλαμαμπάντ σχεδίων για μια βόμβα και για σχάσιμο υλικό, έχει περιπλέξει περαιτέρω την θέση της Ινδίας. Οι ηγέτες του Πακιστάν επιδιώκουν να εγκαταλείψουν την ελάχιστη αποτροπή υπέρ της «αποτροπής πλήρους φάσματος», όπου οι πυρηνικές τους δυνάμεις καλύπτουν πολλαπλά ενδεχόμενα σε περίπτωση πολέμου με την Ινδία. Υπάρχουν τρεις κεντρικοί παράγοντες που ωθούν τους Πακιστανούς αξιωματούχους να υιοθετήσουν αυτή την πιο επιθετική στάση. Πρώτον, η Ισλαμαμπάντ γνωρίζει ότι οι συμβατικές της δυνάμεις είναι ασθενέστερες από τις δυνάμεις της Ινδίας και πιστεύει ότι δεν έχει άλλη επιλογή από το να χρησιμοποιήσει, αν χρειαστεί, τις πυρηνικές της δυνάμεις για να αντισταθμίσει αυτήν την ασυμμετρία. Δεύτερον, δεδομένου ότι η Ινδία είναι πολύ μεγαλύτερη από το Πακιστάν, η Ισλαμαμπάντ πιστεύει ότι πρέπει να είναι σε θέση να προκαλέσει μεγαλύτερη καταστροφή στην Ινδία σε περίπτωση αντιποίνων από όσο θα προκαλέσει η Ινδία σε αυτήν. Αυτό απαιτεί από το Πακιστάν να διατηρεί μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο για να στοχεύει τον πληθυσμό και τους οικονομικούς κόμβους της Ινδίας σε περίπτωση πολέμου. Τρίτον, το Πακιστάν ελπίζει επίσης ότι οι πυρηνικές του δυνάμεις θα αποτρέψουν την Ινδία από το να αναλάβει στρατιωτική δράση μεγάλης κλίμακας εναντίον του ως απάντηση στην συνεχιζόμενη υποστήριξη της Ισλαμαμπάντ προς τις μαχητικές ομάδες στην αμφισβητούμενη περιοχή του Κασμίρ.

Ο Tellis δείχνει ότι η επίτευξη αποτροπής πλήρους φάσματος θα απαιτήσει από το Πακιστάν να επεκτείνει σημαντικά το οπλοστάσιό του. Για παράδειγμα, σημειώνει ότι η αναχαίτιση μιας σημαντικής προέλασης των ινδικών συμβατικών δυνάμεων στο πακιστανικό έδαφος θα απαιτούσε δεκάδες λεγόμενα τακτικά πυρηνικά όπλα, όπλα που η Ισλαμαμπάντ δεν διαθέτει επί του παρόντος.

ΜΙΑ ΕΥΘΡΑΣΤΗ ΕΙΡΗΝΗ

Αν και ο Tellis υποστηρίζει ότι οι πυρηνικές προκλήσεις του Πεκίνου και της Ισλαμαμπάντ δεν προμηνύουν αυτόματα αυξανόμενη αστάθεια στην περιοχή, τα στοιχεία που παρουσιάζει δείχνουν το αντίθετο. Διαπιστώνει ότι το αυξανόμενο οπλοστάσιο του Πεκίνου δεν θα θέσει αναγκαστικά την ασφάλεια της Ινδίας σε μεγαλύτερο κίνδυνο -αλλά περιγράφει ένα σύνολο εξαιρετικά πιθανών κινεζικών ενεργειών που, σε συνδυασμό με ένα οπλοστάσιο μεγέθους υπερδύναμης, κινδυνεύουν να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη της Ινδίας στο δικό της πυρηνικό αποτρεπτικό μέσο.

Κατ' αρχάς, το Πεκίνο επιδιώκει να αποκτήσει την ικανότητα να εξαπολύει πυρηνικά αντίποινα πολύ πιο γρήγορα από ποτέ. Αυτό απαιτεί από την Κίνα να διατηρεί ένα μέρος των δυνάμεών της σε αυξημένη ετοιμότητα, οι οποίες μπορεί να μην αποτελούσαν απειλή για την Ινδία όταν η Κίνα διέθετε μερικές εκατοντάδες όπλα. Αλλά αν το Πεκίνο έθετε ένα σημαντικό ποσοστό του διευρυμένου οπλοστασίου του [1] των 1.000 ή περισσότερων πυρηνικών κεφαλών σε αυξημένη ετοιμότητα, το στρατηγικό πεδίο θα μετατοπιζόταν σημαντικά. Η Ινδία θα αντιμετώπιζε πλέον έναν γείτονα ικανό να εξαπολύσει μια επίθεση μεγάλης κλίμακας με ελάχιστη ή καθόλου προειδοποίηση.

Η ικανότητα της Ινδίας να αντέξει ένα πυρηνικό χτύπημα και να διατηρήσει την δυνατότητα να προκαλέσει καταστροφικές ζημιές ως απάντηση είναι στενά συνδεδεμένη με την ασφάλεια των υπόγειων πυρηνικών της αποθηκών. Η Κίνα δεν έχει επί του παρόντος την ικανότητα να τις καταστρέψει -ακόμη και αν υποθέσουμε ότι γνωρίζει τις θέσεις τους. Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει, ωστόσο, όταν το οπλοστάσιο της Κίνας θα έχει περισσότερες από 1.000 πυρηνικές κεφαλές, ιδίως αν η Κίνα βελτιώσει την ακρίβεια των όπλων της. Μια τέτοια εξέλιξη, σε συνδυασμό με την υιοθέτηση από το Πεκίνο αυξημένων επιπέδων συναγερμού για τις πυρηνικές του δυνάμεις, θα σήμαινε συναγερμό στο Νέο Δελχί˙ οι Ινδοί αξιωματούχοι θα μπορούσαν να συμπεράνουν ότι η Κίνα έχει την ικανότητα να αφοπλίσει το πυρηνικό οπλοστάσιο της Ινδίας.

Η Κίνα μπορεί επίσης να ενισχύσει την αεροπορική και πυραυλική άμυνά της, καθιστώντας τα πράγματα ακόμη πιο επισφαλή για την Ινδία. Αυτές οι άμυνες θα ελαχιστοποιούσαν την απειλή που συνιστά οποιοδήποτε «πληγωμένα» ινδικά πυρηνικά αντίποινα -με άλλα λόγια, μια επίθεση που χρησιμοποιεί όποια όπλα επιβιώσουν από ένα αφοπλιστικό κινεζικό χτύπημα. Αλλά το Νέο Δελχί σίγουρα θα γνωρίζει ότι η χρησιμοποίηση των υπολειμμάτων του οπλοστασίου του για αντίποινα κατά της Κίνας θα το άφηνε ευάλωτο στον πακιστανικό πυρηνικό εκβιασμό. Με απλά λόγια, η Ινδία θα κινδύνευε να μείνει χωρίς αξιόπιστο πυρηνικό αποτρεπτικό μέσο για να αντισταθεί στον εξαναγκασμό από την Ισλαμαμπάντ.

Ο Tellis έχει δίκιο όταν σημειώνει ότι η ανάπτυξη αυτών των δυνατοτήτων από την Κίνα δεν είναι εξασφαλισμένη. Ωστόσο, κατά την διάρκεια της συμβατικής στρατιωτικής ανάπτυξης του Πεκίνου εδώ και δεκαετίες, το Πεκίνο προσπάθησε να φτάσει κάθε σημαντική ικανότητα των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των μαχητικών stealth, των στρατιωτικών δορυφόρων, των αεροπλανοφόρων, και των κυβερνοόπλων. Ο Tellis αναγνωρίζει ότι ακόμη και αν η Κίνα δημιουργήσει ένα τέτοιο σύνολο δυνατοτήτων, θα πρέπει να γνωρίζει την θέση των αποθηκευτικών χώρων της Ινδίας προκειμένου να τους στοχεύσει -και να έχει μεγάλη εμπιστοσύνη ότι οι πληροφορίες της είναι ακριβείς και ολοκληρωμένες. Αυτή η αβεβαιότητα θα μπορούσε να συγκρατήσει το Πεκίνο. Αλλά την ίδια στιγμή, το Νέο Δελχί ίσως να μην αισθάνεται άνετα απλά εμπιστευόμενο ότι οι πυρηνικοί του χώροι δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί από τις κινεζικές μυστικές υπηρεσίες ή υποθέτοντας ότι οι Κινέζοι ηγέτες είναι επιφυλακτικοί στο να αναλάβουν μεγάλα ρίσκα.

ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΔΕΛΧΙ

Πώς θα μπορούσε η Ινδία να απαντήσει στις πυρηνικές προκλήσεις της Κίνας και του Πακιστάν; Ο Tellis επισημαίνει ότι η Ινδία δεν στερείται επιλογών -αλλά ότι κάθε δρόμος έχει τις παγίδες του.