Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδος-Αιγύπτου

Η στρατηγική της ΕΕ για την απανθρακοποίηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και την πορεία προς την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το έτος 2050 αφενός, και η επείγουσα απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο (και όχι μόνον) αφετέρου, οδήγησαν τα κράτη-μέλη σε αναζήτηση εναλλακτικών πηγών για την ικανοποίηση της ζήτησης ενέργειας. Πρώτη και κύρια κατεύθυνση τέθηκε η άμεση και ταχεία προώθηση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) που σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο έχει καθυστερήσει για διαφορετικούς λόγους σε κάθε κράτος-μέλος. Ωστόσο, η πλήρης υποκατάσταση των ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να λάβει χώρα εντός του εδάφους της Ένωσης, ακόμα και αν ληφθεί υπόψη η μελλοντική εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Ο περιορισμένος χερσαίος γεωγραφικός χώρος των κρατών-μελών, οι περιβαλλοντικοί περιορισμοί, οι καθυστερήσεις των αδειοδοτικών διαδικασιών, και οι δικαστικές εμπλοκές των επενδύσεων, είναι μερικοί από τους λόγους που συνιστούν, επί του παρόντος, επιβραδυντικούς παράγοντες στην διείσδυση των ΑΠΕ. Επιπροσθέτως, η πολυετής οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας στη νότια Ευρώπη συνέβαλε σημαντικά στην επιβράδυνση των επενδύσεων.

Πηγή: Κοπελούζος Group.
------------------------------------------------------------

Υπό τις παραπάνω συνθήκες, ντόπιοι επενδυτές στράφηκαν στην ανάπτυξη έργων ΑΠΕ σε γειτονικές περιοχές, προκειμένου να κατασκευάσουν εκεί σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και να μεταφέρουν τμήμα της πράσινης ενέργειας που θα παραχθεί εκεί στην εδαφική επικράτεια της Ένωσης. Η προσπάθεια αυτή, πέραν της οικονομικής της διάστασης και ωφέλειας, έχει σημαντικό γεωπολιτικό ενδιαφέρον, αφού συνιστά μια ακόμα προστιθέμενη αξία στην αναβάθμιση της Ελλάδας ως ασφαλούς τόπου παραγωγής, αλλά και διαμετακόμισης ενέργειας από τρίτες χώρες στην Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό, είναι εξαιρετικώς σημαντική η πρωτοβουλία της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδος-Αιγύπτου, της οποίας η διαδικασία οριστικού σχεδιασμού και υλοποίησής της έχει ήδη επιταχυνθεί.

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η πρωτοβουλία ανατρέχει στο έτος 2008, όταν ο Όμιλος Κοπελούζου ανέλαβε την πρωτοβουλία της υλοποίησης του έργου αυτού, σε συνεργασία με την Κυβέρνηση της Αιγύπτου και τους αντίστοιχους εκεί φορείς. Η διάφορες πολιτικές μεταβολές που μεσολάβησαν στην φιλική χώρα, αλλά και οι εξαντλητικές διαπραγματεύσεις και συζητήσεις μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών, καθυστέρησαν την υλοποίηση του έργου που, όμως, αναθερμάνθηκε, και στις 14 Οκτωβρίου 2021 υπογράφηκε Μνημόνιο Συνεργασίας για την έναρξη κατασκευής του έργου. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην αναθέρμανση για την απόφαση της κατασκευής του έργου συνέβαλε κατά αποφασιστικό τρόπο η ταχύτατη προσέγγιση μεταξύ των δυο χωρών που είχε ως αποτέλεσμα την υπογραφή της συμφωνίας οριοθέτησης της ΑΟΖ, καθώς και άλλες παρεπόμενες, αλλά σημαντικές, συμφωνίες και πρωτόκολλα, καθώς και η αναβάθμιση της στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδος-Αιγύπτου στη νοτιο-ανατολική Μεσόγειο. Αυτή η συνεργασία προβάλλει ως στοιχείο που συμβάλλει στην γεωπολιτική σταθερότητα την περιοχή αυτή, μια συνεργασία μεταξύ χωρών, εκ των οποίων η μια είναι μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ και η άλλη είναι ηγέτιδα δύναμη στον αραβικό κόσμο.

Ακολούθως, οι δυο χώρες συνιστούν πολιτικό ανάχωμα στον αναθεωρητισμό και τον θρησκευτικό εξτρεμισμό, διαθέτουν σημαντική περιφερειακή γεωπολιτική επιρροή και στρατιωτική ισχύ, και επιθυμούν να βελτιστοποιήσουν την οικονομική τους κατάσταση και την ευημερία των πολιτών τους, εκμεταλλευόμενες τις ποσότητες των υδρογονανθράκων που ανακαλύπτονται στον υποθαλάσσιο χώρο της κυριαρχίας και των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων. Η διατήρηση και η διασφάλιση της γεωπολιτικής σταθερότητας την περιοχή αποτελεί κυρίαρχο παράγοντα ευημερίας των λαών της Μεσογείου, πράγμα που διασαλεύεται από μεγαλο-ιδεατικές προσεγγίσεις, κυρίως προερχόμενες από την Τουρκία, προσεγγίσεις που είτε πηγάζουν από προσωπική εμμονή σε φαραωνικές καταστάσεις της ηγετικής ομάδας της γείτονος είτε σε μια στρατηγική διεύρυνσης του ζωτικού χώρου της, η οποία, όμως, συναντά ασυμβατότητες προς το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς Συνθήκες που εδώ και εκατό χρόνια έχουν εμπεδώσει ένα κλίμα σταθερότητας στην περιοχή.

ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδος-Αιγύπτου έχει μήκος περίπου χιλίων χιλιομέτρων και είναι το μοναδικό έργο που θα συνδέει ευθέως την Ελλάδα με την Αίγυπτο, χωρίς την παρεμβολή χερσαίας επιφάνειας. Αυτό διευκολύνει την κατασκευή του έργου τόσο από τεχνικής και αδειοδοτικής όσο και από χρηματοδοτικής απόψεως. Η όδευση διέρχεται από την οριοθετημένη ΑΟΖ Ελλάδος-Αιγύπτου, την ανοικτή θάλασσα νότια της Κρήτης και εισέρχεται στα ελληνικά χωρικά ύδατα, καταλήγοντας σε σημείο σύνδεσης στην Αττική [1]. Το εκτιμώμενο κόστος κατασκευής θα ανέλθει σε περίπου 4 δις ευρώ και η χρηματοδότησή του θα γίνει από τους επενδυτές και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της ημεδαπής και της αλλοδαπής που έχουν ήδη επιδείξει ενδιαφέρον. Ο χρόνος κατασκευής εκτιμάται σε τρεισήμισι χρόνια από την στιγμή της λήψης της τελικής επενδυτικής απόφασης.