Οι εμμονές των Παλαιστινίων

Για τους παραπάνω λόγους, οι λεγόμενοι μετριοπαθείς Παλαιστίνιοι, τους οποίους ο Ερεκάτ εκπροσωπεί, θα συμφωνήσουν μόνο με ένα Ισραήλ χωρίς επίσημη εθνοτική ταυτότητα και, ως εκ τούτου, αυτό δυνητικά θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα κράτος με αραβική πλειοψηφία. Αυτοί οι ηγέτες εξαίρουν τη λύση της δημιουργίας δύο κρατών, αλλά σκοπίμως απορρίπτουν την ιδέα των δύο κρατών για δύο λαούς ή των δύο κρατών-εθνών. Επί παραδείγματι, το 2007 ο Αμπάς δήλωσε ότι «στο Ισραήλ υπάρχουν Εβραίοι και άλλοι άνθρωποι και αυτό είμαστε πρόθυμοι να το αναγνωρίσουμε, αλλά αυτό και τίποτα άλλο». Πιο πρόσφατα, ο συνεργάτης του Αμπάς, Ναμπίλ Σαάθ, δήλωσε σε έναν λιβανέζικο τηλεοπτικό σταθμό ότι η φόρμουλα «δύο κράτη για δύο λαούς» είναι «απαράδεκτη για εμάς... Μπορούν να περιγράφουν το ίδιο το Ισραήλ ως ένα κράτος για δύο λαούς, αλλά εμείς θα είμαστε ένα κράτος για έναν λαό».

Πράγματι, οσάκις αμφισβητήθηκε, η σημερινή παλαιστινιακή ηγεσία επέμεινε αταλάντευτα στην αντίθεσή της όσον αφορά την αναγνώριση του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους. Μιλώντας τον περασμένο Αύγουστο στη Ραμάλα, ο Αμπάς είπε : «Μην απαιτείτε από εμάς να αναγνωρίσουμε ένα εβραϊκό κράτος. Δεν το αποδεχόμαστε». Τόσο ο ίδιος όσο και η ομάδα των συνεργατών του προωθούν και ενισχύουν αυτήν την ιδέα σε όλη την παλαιστινιακή κοινωνία. Στα παλαιστινιακά σχολικά εγχειρίδια δημοσιεύονται χάρτες που εξαιρούν το Ισραήλ και η παλαιστινιακή κρατική τηλεόραση προβάλλει μαρτυρίες όπως η ακόλουθη, από τον Μάιο του 2010 : «Είμαι από τη Γιάφα, είμαι από τη Χάιφα, είμαι από την Άκρα, είμαι από τη Ναζαρέτ... Εσείς [Εβραίοι], από πού είστε; Γιατί κλέψατε την πατρίδα μου και πήρατε τον τόπο μου; Αυτή είναι η πατρίδα μου. Να πάτε πίσω στην δική σας».

Τέτοιες τοποθετήσεις θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη. Δεν είναι απλώς και μόνο ρητορικές, με σκοπό να κερδίσουν λαϊκή στήριξη ή για να χρησιμοποιηθούν σαν ατού στο παζάρι των διαπραγματεύσεων. Αν επρόκειτο για κάτι τέτοιο, οι Παλαιστίνιοι θα τις είχαν από καιρό χρησιμοποιήσει σαν όπλο για να κερδίσουν έναν ευνοϊκό συμβιβασμό και το κράτος που ισχυρίζονται ότι επιδιώκουν. Αντιθέτως, απέτυχαν να καταδείξουν οποιαδήποτε επιθυμία να εγκαταλείψουν τέτοιου είδους θέσεις προς χάριν της ειρήνης και προσπάθησαν, με μια σειρά από παραπειστικά μέσα, να βγάλουν από την ατζέντα το ζήτημα της αναγνώρισης.

Ισχυρίζονται, καταρχάς, ότι το σημερινό αίτημα της ισραηλινής κυβέρνησης για αναγνώριση -από μέρους των Παλαιστινίων- του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους, είναι μια καινούργια προϋπόθεση που έθεσε ο Νετανιάχου, απλώς και μόνο για να κωλυσιεργήσει την ειρηνευτική διαδικασία. Ωστόσο, αυτό το συγκεκριμένο ζήτημα, η επίλυση του οποίου δεν τίθεται από το Ισραήλ ως προαπαιτούμενο για τις συνομιλίες, βγαίνει στην επιφάνεια σε κάθε γύρο διαπραγματεύσεων μεταξύ των εμπλεκομένων μερών, είτε αυτοτελώς είτε σχετιζόμενο με άλλα ζητήματα, όπως το προσφυγικό. Πράγματι, οι επίσημες επιφυλάξεις της κυβέρνησης του πρωθυπουργού Αριέλ Σαρόν απέναντι στο ειρηνευτικό σχέδιο του «οδικού χάρτη», που προτάθηκε το 2002, υπογράμμισαν την απουσία αναγνώρισης -από πλευράς των Παλαιστινίων- του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους και τόνισαν ότι «πρέπει να γίνουν σαφείς αναφορές στο δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει ως εβραϊκό κράτος και στην αποποίηση κάθε δικαιώματος επιστροφής των Παλαιστινίων προσφύγων στο κράτος του Ισραήλ». Σύμφωνα με τα έγγραφα των διαπραγματεύσεων που διεξήχθησαν το 2008 μεταξύ της Ισραηλινής υπουργού Εξωτερικών, Τζίπι Λίβνι, και του Παλαιστινίου διαπραγματευτή Αχμέτ Κορέι, τα οποία διέρρευσαν από το Αl- Jazeera και τον Guardian τον περασμένο Ιανουάριο, η Λίβνι τόνισε με έμφαση ότι «το Ισραήλ είναι εβραϊκό κράτος» και το έθνος του είναι «το εβραϊκό έθνος».

Οι Παλαιστίνιοι ηγέτες εκμεταλλεύονται, επίσης, το αίτημα του Ισραήλ να αναγνωριστεί ως εβραϊκό κράτος, χρησιμοποιώντας το ως μέσον για να διογκώσουν τη θρησκευτική διάσταση της σύγκρουσης. Σύμφωνα με τη βασική παλαιστινιακή θέση, ο ιουδαϊσμός είναι απλώς και μόνο μια θρησκεία, όχι ένα έθνος, και ως αποτέλεσμα, οι Εβραίοι δεν δικαιούνται ανεξάρτητο κράτος. Η Παλαιστινιακή Εθνική Χάρτα, για παράδειγμα, ανέφερε στην αρχή ότι «ο ιουδαϊσμός, όντας θρησκεία, δεν αποτελεί ανεξάρτητη εθνικότητα. Ούτε οι Εβραίοι απαρτίζουν ένα ξεχωριστό έθνος με δική του ταυτότητα. Είναι πολίτες των κρατών στα οποία ανήκουν». Αυτή η θέση αγνοεί το γεγονός ότι το Ισραήλ ζητά αποδοχή όχι της θρησκευτικής του ταυτότητας αλλά του εθνοτικού και εθνικού χαρακτήρα του ως κράτους-έθνους του εβραϊκού λαού. Μολαταύτα, το Ισραήλ διατηρεί έναν λογικό διαχωρισμό ανάμεσα στη θρησκεία και στο κράτος, και δεν έχει καμία επιθυμία να εξελιχθεί σε θεοκρατία.

Μέχρι τώρα, η διεθνής κοινότητα έχει φανεί απρόθυμη να ασκήσει πιέσεις στους Παλαιστινίους πάνω σ’ αυτό το θέμα. Πρόσφατα, Αμερικανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι και ορισμένοι από τους Ευρωπαίους εταίρους τους, άρχισαν να τονίζουν τη δέσμευσή τους σε ένα Ισραήλ που είναι κράτος εβραϊκό ή πατρίδα του εβραϊκού λαού, και να αναφέρονται στην ανάγκη να επιτευχθεί μια διευθέτηση στη βάση των «δύο κρατών για δύο λαούς» (και όχι απλώς «δύο κρατών»). Για παράδειγμα, εφόσον ο οδικός χάρτης δεν έκανε μνεία στο Ισραήλ ως εβραϊκό κράτος, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα απηύθυνε τον περασμένο Μάιο έκκληση για αμοιβαία αναγνώριση επί τη βάσει των «δύο κρατών για δύο λαούς» και για αποδοχή του Ισραήλ ως «εβραϊκού κράτους και πατρίδας του εβραϊκού λαού». Η γαλλική πρωτοβουλία, στη συνέχεια, αναφερόταν σε «δύο κράτη για δύο λαούς» (αν και χωρίς να κάνει κατηγορηματικά λόγο για εβραϊκό λαό) και τον Ιούλιο ακολούθησε η έκκληση του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών, Αλέν Ζιπέ, να αναγνωριστεί το Ισραήλ ως το «έθνος-κράτος του Ισραήλ για τον εβραϊκό λαό».