Η Κίνα νομίζει ότι η Αμερική χάνει

Πολλές κινεζικές ελίτ πιστεύουν τώρα ότι η προεδρία του Τραμπ ώθησε αυτήν την αργή διαδικασία σε μια νέα φάση απότομης και μη αναστρέψιμης επιδείνωσης [5]. Πήραν ως μέτρο την αποχώρηση του προέδρου από διεθνείς συμφωνίες και θεσμούς και την περιφρόνησή του για παραδοσιακές συμμαχίες. Είδαν το πώς οι εσωτερικές πολιτικές των ΗΠΑ επιδείνωναν την ανισότητα και την πόλωση, κράτησαν έξω τους μετανάστες, και μείωσαν την ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για Έρευνα και Ανάπτυξη. Ο Wu Xinbo, πρύτανης του Ινστιτούτου Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Fudan, υποστήριξε το 2018 ότι οι «ασύνετες πολιτικές» της κυβέρνησης Τραμπ «επιταχύνουν και εντείνουν την παρακμή [των ΗΠΑ]» και «έχουν αποδυναμώσει σημαντικά το διεθνές κύρος και την επιρροή [των Ηνωμένων Πολιτειών]». Ένα σχόλιο στην υποστηριζόμενη από το Πεκίνο εφημερίδα Ta Kung Pao [6] στις αρχές του 2020 έκρινε ότι «η Αμερική κινείται από το «φθίνουσα» στο «φθίνουσα ταχύτερα». Αυτή η πεποίθηση έχει γίνει κεντρική υπόθεση της εξελισσόμενης στρατηγικής της Κίνας έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών.

Οι ηγέτες του ΚΚΚ συνδέουν αυτήν την ταχεία αμερικανική παρακμή με τις εντατικές προσπάθειες των ΗΠΑ να συγκρατήσουν την Κίνα˙ οι Ηνωμένες Πολιτείες υπό τον Τραμπ έχουν περάσει από μια λανθάνουσα, μακροπρόθεσμη απειλή στην πηγή συντονισμένων προσπαθειών, στην ευνοούμενη φράση της κινεζικής επίσημης κυβέρνησης, της «συνολικής καταστολής» της Κίνας. Το 2018, ο Τραμπ επέβαλε δασμούς για κινεζικά αγαθά αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων και εξέδωσε απαγορεύσεις για τις κινεζικές εταιρείες τηλεπικοινωνιών Huawei και ZTE. (Αν και ο Τραμπ ανέστρεψε τελικά την απόφασή του για την ZTE ως χάρη στον Xi, η απειλή για την εταιρεία -η οποία βασιζόταν στις Ηνωμένες Πολιτείες για περίπου το ένα τέταρτο των εξαρτημάτων του εξοπλισμού της- υπήρξε υπαρξιακή˙ οι αναλυτές έχουν περιγράψει πιο πρόσφατα μέτρα κατά της Huawei, ομοίως, ως «θανατική ποινή». [7]) Η ρητορική προηγούμενων και μετέπειτα συμβούλων του Trump, όπως ο Peter Navarro (των οποίων τα βιβλία περιλαμβάνουν το Coming China Wars και το Death by China) και τον Steve Bannon (ο οποίος ζήτησε την «αλλαγή καθεστώτος στο Πεκίνο» [8]), βοηθά να δικαιολογηθούν οι πιο σκοτεινές, πιο συνωμοτικές σκέψεις μέσα στην κινεζική ηγεσία.

Οι ενέργειες και η ρητορική του Τραμπ έχουν παγιώσει την εκτίμηση του Πεκίνου [9] ότι υπάρχει τώρα μια διαρκής αμερικανική προσπάθεια για να καταστείλει γρήγορα την Κίνα, και οι Κινέζοι ηγέτες βλέπουν επίσης αυτήν την προσπάθεια ως διακομματική, με σχεδόν ομόφωνες ψηφοφορίες στο Κογκρέσο για νομοθεσία που σχετίζεται με την Κίνα και επικρίσεις για την Κίνα προέρχονται από εξέχοντες Δημοκρατικούς, όπως η πρόεδρος της Βουλής, Νάνσυ Πελόσι. Ένα άρθρο [10] από τον Ιούλιο του 2020 στην κινεζική κρατική εφημερίδα Global Times δήλωνε: «Η Κίνα πρέπει να αποδεχτεί την πραγματικότητα ότι η στάση της Αμερικής απέναντι στην Κίνα έχει αλλάξει ριζικά». Η μετατόπιση της άποψης της ελίτ στην Κίνα είναι σαφής. Σύμφωνα με τον Wei Jianguo, Κινέζο πρώην κορυφαίο εμπορικό στέλεχος, η επικρατούσα άποψη στο Πεκίνο είναι πως «η ουσία του εμπορικού πολέμου είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να καταστρέψουν την Κίνα». Ο Fu Ying [11], ανώτερος διπλωμάτης, δήλωσε τον περασμένο Ιούνιο ότι ο στόχος των Ηνωμένων Πολιτειών για την Κίνα είναι τώρα ξεκάθαρα «να την επιβραδύνουν μέσω της καταστολής», μια μάχη που η παρακμάζουσα υπερδύναμη «δεν μπορεί να χάσει». Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, Zhao Lijian, δήλωσε τον Αύγουστο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες «απέχουν πολύ από τη μεγάλη δύναμη που ήταν στο παρελθόν», με τους ηγέτες της να «προσπαθούν να καταστείλουν την Κίνα επειδή φοβούνται την ανάπτυξη της Κίνας». Αυτές οι ιδέες είναι εξαιρετικά διαδεδομένες στις δηλώσεις Κινέζων αξιωματούχων και εμπειρογνωμόνων, στις σελίδες περιοδικών και εφημερίδων του ΚΚΚ, και στα κινεζικά social media.

Οι Κινέζοι ηγέτες πίστευαν εδώ και πολύ καιρό ότι αυτή η αντιπαράθεση μπορεί να φτάσει κάποια μέρα, αλλά έχει γίνει πολύ πιο γρήγορα από όσο περίμεναν. «Άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα έχουν πει εδώ και χρόνια ότι ο λύκος έρχεται, ο λύκος έρχεται, αλλά ο λύκος δεν είχε έρθει», δήλωσε ο Shi Yinhong [12], κορυφαίος μελετητής διεθνών σχέσεων, στους New York Times. «Αυτή την φορά, ο λύκος έρχεται».

ΑΝΑΛΟΓΑ ΤΗ ΜΑΤΙΑ

Με τέτοιες αντιλήψεις να είναι εδραιωμένες, δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η Κίνα αντέδρασε με τρόπους που οδηγούν σε περαιτέρω σύγκρουση μεταξύ των ήδη αποκλινόντων συστημάτων των ΗΠΑ και της Κίνας. Από την εποχή που ανέλαβε ο Σι, η ολοένα πιο αυταρχική και κυριαρχική στροφή της Κίνας έχει προκαλέσει ανησυχία σε κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο. Το 2018, ο Xi κατάργησε τα όρια θητείας [13] για το αξίωμά του. Υπό την ηγεσία του, το ΚΚΚ έχει αγκαλιάσει πιο ανοιχτά την ανελεύθερη ταυτότητά του, συνδυάζοντας την καταπίεση εγχωρίως -πιο φρικτά στην επαρχία Σιντζιάνγκ, όπου σε στρατόπεδα κρατούνται περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ουιγούροι και μέλη άλλων μειονοτικών εθνοτικών ομάδων- με την έντονη κριτική στις δημοκρατίες στο εξωτερικό. Παρά την έκκληση του [πρώην] Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Mike Pompeo, να «εμπλακεί και να ενδυναμώσει τον Κινέζικο λαό» ενάντια στο ΚΚΚ -μια έκκληση που ερμηνεύεται ευρέως στην Κίνα ως προσπάθεια αλλαγής καθεστώτος- η λαβή του κόμματος στην κοινωνία παραμένει ισχυρή. Ξεδίπλωσε νέες ιδεολογικές και πολιτικές εκστρατείες το περασμένο καλοκαίρι. Η καταστολή που συνόδευε την απάντηση της Κίνας στην πανδημία COVID-19 ενίσχυσε περαιτέρω τα συστήματα παρακολούθησης και κοινωνικού ελέγχου του Πεκίνου.