Η επόμενη κίνηση του Πούτιν στην Ουκρανία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η επόμενη κίνηση του Πούτιν στην Ουκρανία

Επιστράτευση, υποχώρηση, ή κάτι ενδιάμεσο;

Η επιστράτευση δεν θα έλυνε την εσφαλμένη λογική του πολέμου. Η ένταση των προσπαθειών σε ένα στρατηγικό λάθος μεγαλώνει το λάθος. Η επιστράτευση αυτή καθαυτή δεν θα έκανε τίποτα για να ελαχιστοποιήσει τον ουσιαστικό στρατηγικό λανθασμένο υπολογισμό της απόφασης του Πούτιν να ξεκινήσει την εισβολή. Δεν θα ανατρέψει τους πολλούς τρόπους με τους οποίους ο πόλεμος έρχεται σε αντίθεση με τα ρωσικά οικονομικά συμφέροντα και τα συμφέροντα ασφάλειας. Από αυτή την άποψη, το πολιτικό δίλημμα που αντιμετωπίζει ο Πούτιν σχετικά με την επιστράτευση σχετίζεται άμεσα με την φύση του πολέμου. Ιστορικά, η Ρωσία έχει αποδειχθεί τρομερός αντίπαλος όταν δέχεται επίθεση από εξωτερικές δυνάμεις: τόσο ο Ναπολέων όσο και ο Χίτλερ υποτίμησαν το βάθος και την αποφασιστικότητα των ρωσικών δυνάμεων όταν επέλεξαν να εισβάλουν στην Ρωσία. Αλλά όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες [9] και πολλές άλλες χώρες, η Ρωσία έχει ταλαιπωρηθεί με τους πολέμους της επιλογής της. Ο ρωσο-ιαπωνικός πόλεμος του 1905 -που ξεκίνησε όταν η διπλωματία για την Κορέα κατέρρευσε και τον οποίο ο Τσάρος Νικόλαος Β' παρέτεινε για χάρη της ρωσικής τιμής- τελείωσε άσχημα για τη Μόσχα. Το ίδιο έκανε και η σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν το 1979. (Και και στις δύο περιπτώσεις, οι πόλεμοι εκτυλίχθηκαν χωρίς τις πρόσθετες πιέσεις της μαζικής επιστράτευσης). Σε αντίθεση με την κινητοποίηση του κοινού για έναν πόλεμο εθνικής άμυνας, η κινητοποίηση στο όνομα ενός κακοσχεδιασμένου αυτοκρατορικού σχεδίου είναι μια συνταγή για εσωτερική πολιτική αναταραχή. Είναι καλύτερο να έχουμε έναν ανόητο μικρό πόλεμο παρά έναν ανόητο μεγάλο πόλεμο.

Για την Ουκρανία και την Δύση, μια ρωσική επιστράτευση θα αποτελούσε αρχικά ψυχολογικό σοκ. Οι αδυναμίες του ρωσικού στρατού θα συνεχίσουν να ωφελούν την Ουκρανία, αλλά μια επιστράτευση θα σηματοδοτούσε μια ανανεωμένη αποφασιστικότητα από την ρωσική ηγεσία να αποτρέψει την ήττα με οποιοδήποτε κόστος -ακόμη και με το κόστος της εσωτερικής υποστήριξης. Εάν ο Πούτιν προχωρήσει, η Δύση θα πρέπει για άλλη μια φορά να αξιολογήσει την κατάσταση του μυαλού του και την πιθανότητα μεγάλης στρατιωτικής κλιμάκωσης.

ΥΠΟΧΩΡΩΝΤΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΕΙΝΟΝΤΑΣ

Μια άλλη επιλογή που έχει ο Πούτιν [10] είναι κάποιας μορφής υποχώρηση. Επιλέγοντας αυτό το μονοπάτι, θα έπρεπε να εγκαταλείψει την προοπτική μιας πραγματικής νίκης. Θα μπορούσε να επιδιώξει να συνεχίσει τον πόλεμο, μειώνοντας τις δεσμεύσεις στο ελάχιστο που απαιτείται για να διατηρήσει την περιοχή που έχει ήδη αποκτήσει στα ανατολικά και νότια. Θα μπορούσε να επιστρέψει στην προσέγγισή του τού 2014 στην ανατολική Ουκρανία –να διατηρεί τα κατεχόμενα εδάφη υπό ρωσικό έλεγχο αλλά χωρίς προόδους, αποσταθεροποιώντας έτσι ολόκληρη την χώρα— αλλά με πολύ μεγαλύτερη ρωσική στρατιωτική παρουσία. Το να εγκαταλείψει τη νίκη, ωστόσο, θα σήμαινε διακοπή των επιθετικών επιχειρήσεων. Ο Πούτιν δεν θα παραδεχόταν ποτέ ότι τα παρατά. Θα πρότεινε ότι ο πόλεμος θα κλιμακωθεί αργότερα, ότι τα σχέδιά του για την Ουκρανία δεν έχουν αλλάξει, ότι ο ισχυρισμός του για επιτυχία θα πηγάσει από την στρατηγική υπομονή του. Θα έπρεπε να βασιστεί στην επιθυμία των Ρώσων να συνεχίσουν την ζωή τους ανενόχλητοι από μια συνεχή κατάσταση πολέμου. Για αυτό, η Ρωσία θα πρέπει να διατηρήσει αρκετή ακινησία στην ανατολική Ουκρανία ώστε οι Ρώσοι να συνεχίσουν να αγνοούν τον πόλεμο. Αυτό μπορεί να είναι ή να μην είναι εφικτό δεδομένων των πρόσφατων κερδών της Ουκρανίας. Στο μέλλον, το Κίεβο θα κάνει ό,τι μπορεί για να μην επιφέρει στην Ρωσία μια πολιτικά βολική ακινησία.

Για τον Πούτιν, όντας αντιμέτωπος με δραματικές ρωσικές στρατιωτικές αποτυχίες, δεν θα ήταν εύκολο να πουλήσει την στρατιωτική αδράνεια στο ρωσικό κοινό. Μέχρι τώρα, το Κρεμλίνο βασιζόταν στον μύθο του αήττητου του στρατού του και στο αφήγημα ενός αμυντικού πολέμου για να τροφοδοτήσει την υποστήριξη για την «ειδική επιχείρηση». Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, ένα ακινητοποιημένο εγχείρημα, πολύ μειωμένο σε φιλοδοξίες, θα μπορούσε να αποκαλύψει τη ματαιότητα ενός πολέμου που έχει ήδη οδηγήσει σε περίπου 70.000 έως 80.000 Ρώσους νεκρούς και τραυματίες. Ακόμα κι αν ο σημερινός αριθμός δεν είναι ευρέως γνωστός στην Ρωσία, όλο και περισσότερες οικογένειες θα επηρεαστούν από τον πόλεμο. Ένα τέτοιο εγχείρημα θα άφηνε επίσης τον στρατιωτικό μηχανισμό και τον μηχανισμό ασφαλείας της Ρωσίας όλο και περισσότερο υπό επίθεση για την αποτυχία τους να επιτύχουν τη νίκη που υποσχέθηκαν. Μερικά από τα μέλη τους θα διψούσαν για μια άλλη ευκαιρία -ίσως με έναν άλλο ηγέτη [11].

Την ίδια στιγμή, επιδιώκοντας να διατηρήσει ένα αδιέξοδο, ο Πούτιν θα πρέπει να υπολογίσει τις ουκρανικές δυνάμεις που δεν στέκονται ακίνητες. Η ανδρεία της Ουκρανίας θα συνεχίσει να αυξάνεται με περισσότερες και καλύτερες παραδόσεις όπλων. Υπό την ηγεσία του Ζελένσκι, οι Ουκρανοί θέλουν να κερδίσουν [12] αυτόν τον πόλεμο. Οποιοσδήποτε σοβαρά λανθασμένος υπολογισμός της Ρωσίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε άλλη μια καταστροφική ήττα, η οποία μπορεί να είναι οριστική. Η Ουκρανία έχει κάθε κίνητρο να μην επιτρέψει στην Ρωσία να παγιωθεί, αν και η αργή πρόοδος της αντεπίθεσης της Ουκρανίας γύρω από την Χερσώνα δείχνει ότι δεν θα είναι απαραίτητα κάθε επιθετική κίνηση της Ουκρανίας τόσο επιτυχημένη όσο η πρόσφατη γύρω από το Χάρκοβο.

ΠΙΟ ΒΡΩΜΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΙΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ