Η αρχή του τέλους της Ισλαμικής Δημοκρατίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η αρχή του τέλους της Ισλαμικής Δημοκρατίας

Οι Ιρανοί δεν αντέχουν άλλο την θεοκρατία

Οι Ιρανές δεν αποδέχθηκαν ποτέ αθόρυβα την επιβολή της μαντίλας. Μόνο το 2014, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία, η αποκαλούμενη αστυνομία ηθών του Ιράν (το απόσπασμα των ιρανικών Αρχών για την επιβολή του νόμου, που είναι επιφορτισμένο με την τήρηση των ισλαμικών ηθικών προτύπων) προειδοποίησε, επέβαλε πρόστιμα, ή συνέλαβε 3,6 εκατομμύρια γυναίκες για «ακατάλληλη ενδυμασία». Τα δεδομένα για τα επόμενα χρόνια δεν εκδόθηκαν δημόσια, πιθανώς διότι θα αποκάλυπταν τον βαθμό στον οποίο οι Ιρανές έχουν απηυδήσει με τους περιορισμούς στο ντύσιμό τους. Ακόμη και πριν από το θάνατο της Amini, οι κληρικοί του Ιράν μπορούσαν να διαισθανθούν την αυξανόμενη παλίρροια εναντίον της χιτζάμπ. Στις αρχές του Ιουλίου του 2022, η αστυνομία ηθών εξέδωσε προειδοποιήσεις στις γυναίκες ότι θα συλλαμβάνονταν εάν δεν συμμορφώνονταν με την απαίτηση για την χιτζάμπ. Στις 12 Ιουλίου, οι Αρχές πραγματοποίησαν τον ετήσιο εορτασμό που σηματοδοτεί την Εθνική Ημέρα Χιτζάμπ και Αγνότητας (National Day of Hijab and Chastity) [6], ο οποίος περιελάμβανε δημόσιες συγκεντρώσεις από φιλοκυβερνητικούς πιστούς σε μεγάλα στάδια για να ενθαρρύνουν την χρήση της χιτζάμπ. Αλλά ταυτόχρονα, πολλές γυναίκες αμφισβήτησαν το καθεστώς, χρησιμοποιώντας το hashtag #no2Hijab στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης [7] και δημοσιεύοντας βίντεο και φωτογραφίες γυναικών που δεν φορούσαν χιτζάμπ σε δημόσιους χώρους. Το καθεστώς συνέλαβε και ξυλοκόπησε κάποιες από αυτές τις αντιφρονούσες και τις υποχρέωσε να απολογηθούν σε εθνικό τηλεοπτικό δίκτυο.

Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν χρησιμοποιήσει πλάνα από κάμερες παρακολούθησης σε δημόσιους χώρους, όπως το μετρό και οι αυτοκινητόδρομοι, για να βοηθήσουν στον εντοπισμό και στην επιβολή προστίμων στις γυναίκες που περιφρονούν τον υποχρεωτικό κανόνα για την χιτζάμπ. Ο αρχηγός του Αρχηγείου για την Προσταγή του Σωστού και την Απαγόρευση του Κακού (Headquarters for Enjoining Right and Forbidding Evil), ένα κυβερνητικό όργανο που είναι υπεύθυνο για την επιβολή των ισλαμιστικών νόμων, προειδοποίησε [8] τον Αύγουστο ότι οι γυναίκες που αναρτούν φωτογραφίες τους χωρίς χιτζάμπ στο Διαδίκτυο θα στερούνται κάποια κοινωνικά δικαιώματα για έξι μήνες έως ένα έτος. Οι Αρχές έχουν εμποδίσει γυναίκες τις οποίες θεωρούν ότι δεν συμμορφώνονται πλήρως με τον ενδυματολογικό κώδικα να εισέλθουν σε κυβερνητικά γραφεία και τράπεζες και να επιβαίνουν στα μέσα μαζικής μεταφοράς.

ΤΟ ΙΡΑΝ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ

Τέτοια μέτρα δεν έχουν εμποδίσει τις Ιρανές γυναίκες να αντιστέκονται στην χιτζάμπ. Την τελευταία δεκαετία, οι Αρχές έχει χρειαστεί να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερη διαδικτυακή μαχητικότητα από τις Ιρανές. Με τα παραδοσιακά media να ελέγχονται πλήρως από το κράτος, οι Ιρανοί έχουν συρρεύσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδικά σε πλατφόρμες όπως το Facebook, το Instagram, το Telegram, το Twitter, και το WhatsApp, για να απωθήσουν το κάλυμμα. Για παράδειγμα, εκατομμύρια παρακολουθούν την καμπάνια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης «Η Μυστική Ελευθερία μου» (My Stealthy Freedom), η οποία επιδιώκει να απαλλαγεί από τους υποχρεωτικούς νόμους για την χιτζάμπ στο Ιράν, και τις διάφορες πρωτοβουλίες της, όπως τις «Λευκές Τετάρτες» (White Wednesdays) (που ενθαρρύνουν τις γυναίκες να φορούν λευκά μαντήλια τις Τετάρτες ως ένδειξη διαφωνίας ), την «Περπατώντας Ακάλυπτες» (Walking Unveiled) (όταν οι γυναίκες αποκαλύπτονται δημόσια), την «Άνδρες με Χιτζάμπ» (Men In Hijab) (όταν οι άνδρες δημοσιεύουν φωτογραφίες τους με χιτζάμπ), και την [πρωτοβουλία] «Η Κάμερα μου Είναι το Όπλο μου» (My Camera Is My Weapon) (στην οποία οι γυναίκες μοιράζονται οπτικό υλικό από κινητά τηλέφωνα με κακοποιητικούς άνδρες ή αλληλεπιδράσεις με την αστυνομία ηθών), όλες σχεδιασμένες για να δώσουν στις γυναίκες την δυνατότητα να αμφισβητήσουν τον επαχθή ενδυματολογικό κώδικα. Οι εκστρατείες έχουν δώσει την δυνατότητα στις γυναίκες να βγάλουν τις χιτζάμπ τους και να αψηφήσουν τους περιορισμούς του καθεστώτος. Χρησιμοποιώντας τα κινητά τους τηλέφωνα, οι γυναίκες έχουν μοιραστεί τόσα πολλά βίντεο παρενόχλησης από την αστυνομία ηθών μέσω της [καμπάνιας] «Η Μυστική μου Ελευθερία» ώστε η κυβέρνηση εισήγαγε νόμο το 2019 που κατέστησε την αποστολή βίντεο στην καμπάνια αδίκημα που τιμωρείται με δέκα χρόνια φυλάκιση [9].

Για το καθεστώς, η προσπάθεια να ελέγξει μια νέα γενιά που θέλει κοινωνική αλλαγή και ισχυρότερες διασυνδέσεις με την Δύση είναι μια δύσκολη μάχη. Παρά την εκτεταμένη λογοκρισία, το ποσοστό διείσδυσης του Ιράν στο Διαδίκτυο (το ποσοστό του πληθυσμού της χώρας που έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο) στις αρχές του 2022 ήταν 84% [10], ένα υψηλό ποσοστό. Το Ιράν έχει πάνω από 130 εκατομμύρια συνδρομές κινητής τηλεφωνίας, γεγονός που δίνει στη χώρα των 84 εκατομμυρίων κατοίκων ένα εκπληκτικό ποσοστό διείσδυσης της κινητής τηλεφωνίας 161%, με το μέσο άτομο να έχει περισσότερα από ένα τηλέφωνα. Ο αναφερόμενος αριθμός χρηστών του Διαδικτύου το 2022 [11] αυξήθηκε σε 72 εκατομμύρια από 58 εκατομμύρια το 2020 [12] και ο πραγματικός αριθμός θα μπορούσε να είναι ακόμη υψηλότερος.

Μολονότι το καθεστώς έχει απαγορεύσει πολλούς ιστότοπους και πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι Ιρανοί έχουν βρει τρόπους να παρακάμπτουν την λογοκρισία μέσω της χρήσης εικονικών ιδιωτικών δικτύων ή VPN. Σύμφωνα με ένα μέλος του ιρανικού κοινοβουλίου που εξέφρασε την δυσαρέσκειά του για το πώς οι αυστηροί νόμοι για την λογοκρισία υποχρεώνουν τους Ιρανούς να τους παρακάμπτουν, σχεδόν το 80% [13] των Ιρανών με πρόσβαση στο Διαδίκτυο έχουν εγκαταστήσει λογισμικό προστασίας από φίλτρα και VPN για να αποφύγουν την λογοκρισία.

Οι νέοι Ιρανοί θέλουν τις ίδιες ελευθερίες και επιλογές που έχουν οι νέοι στην Δύση. Η Ισλαμική Δημοκρατία δεν μπορεί να λυγίσει σε αυτές τις επιθυμίες χωρίς να υπονομεύσει την ίδια της την εξουσία, έτσι έχει αντιμετωπίσει βίαια αυτό το κύμα διαδηλώσεων. Οι Αρχές έχουν σκοτώσει δεκάδες γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων της 16χρονης Sarina Esmailzadeh στην [πόλη] Gohardasht και της Nika Shakarami στην Τεχεράνη.

ΕΝΑΣ ΡΟΛΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ