Η επικίνδυνη παρακμή της Ρωσίας

Σε μια τελετή στον Λευκό Οίκο στις 9 Αυγούστου, λίγες ημέρες αφότου η Γερουσία των ΗΠΑ συμφώνησε με σχεδόν ομοφωνία να επικυρώσει την επέκταση του ΝΑΤΟ ώστε να συμπεριλάβει την Φινλανδία και την Σουηδία, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, τόνισε πως η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία λειτούργησε σαν μπούμερανγκ στον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν. «Παίρνει ακριβώς αυτό που δεν ήθελε», ανακοίνωσε ο Μπάιντεν. «Ήθελε την φινλανδοποίηση του ΝΑΤΟ, αλλά παίρνει τη ΝΑΤΟποίηση της Φινλανδίας, μαζί με την Σουηδία». Πράγματι, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ήταν ένα τεράστιο στρατηγικό λάθος, αφήνοντας την Ρωσία πιο αδύναμη στρατιωτικά, οικονομικά, και γεωπολιτικά.

Dave Murray
-----------------------------------------------------------

Η επίθεση της Ουκρανίας στο Χάρκοβο τον Σεπτέμβριο υπογράμμισε το μέγεθος του λάθους του Πούτιν. Καθώς οι ρωσικές δυνάμεις εξαντλούνταν, χάνοντας ορμή στο πεδίο της μάχης, η Ουκρανία ανέλαβε την πρωτοβουλία, επιφέροντας στον ρωσικό στρατό ένα αποφασιστικό πλήγμα. Οι επιτυχίες της Ουκρανίας στο πεδίο της μάχης αποκάλυψαν την έκταση της σήψης στον στρατό του Πούτιν -το πεσμένο ηθικό, τη μείωση του ανθρώπινου δυναμικού, την επιδείνωση της ποιότητας των στρατευμάτων. Ωστόσο, αντί να τα παρατήσει, ο Πούτιν απάντησε σε αυτά τα προβλήματα διατάζοντας μια μερική επιστράτευση, καθιερώνοντας αυστηρότερες τιμωρίες για στρατιώτες που λιποτακτούν ή παραδίδονται, και προχωρώντας στην παράνομη προσάρτηση τεσσάρων ουκρανικών περιοχών. Ο Πούτιν αντέδρασε στην κακή μοίρα της Ρωσίας στην Ουκρανία όπως ακριβώς έκανε και στην συρρίκνωση του ρόλου της στην παγκόσμια σκηνή: έχοντας ένα χαμένο χαρτί, διπλασίασε το ριψοκίνδυνο στοίχημά του. Προς έκπληξη του Πούτιν, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επιταχύνει τις μακροχρόνιες τάσεις που ωθούν την χώρα του προς την παρακμή. Η Ευρώπη κινείται για να ελαττώσει την ενεργειακή της εξάρτηση από την Ρωσία, μειώνοντας τόσο τη μόχλευση της χώρας στην ήπειρο όσο και τα κρατικά έσοδα που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές ενέργειας. Οι άνευ προηγουμένου διεθνείς κυρώσεις και οι έλεγχοι επί των εξαγωγών περιορίζουν την πρόσβαση της Ρωσίας σε κεφάλαια και τεχνολογία, γεγονός που θα κάνει τη Μόσχα να μείνει ακόμη πιο πίσω στην καινοτομία. Πριν από έναν χρόνο, υποστηρίξαμε σε αυτές τις σελίδες ότι οι αναφορές για την παρακμή της Ρωσίας ήταν υπερεκτιμημένες και ότι η Ρωσία ήταν έτοιμη να παραμείνει μια επίμονη δύναμη -μια χώρα που αντιμετωπίζει διαρθρωτικές προκλήσεις αλλά διατηρεί την πρόθεση και τις δυνατότητες να απειλήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους. Η καταστροφική εισβολή του Πούτιν υπογράμμισε τους κινδύνους της απόρριψης της απειλής από την Ρωσία, αλλά έχει επίσης επιταχύνει την παρακμή της χώρας. Σήμερα, η μακροπρόθεσμη προοπτική της Ρωσίας είναι σαφώς πιο θολή.

Δεδομένων αυτών των παραγόντων, θα υπάρξει ένας ισχυρός πειρασμός να υποβαθμιστεί η Ρωσία ως απειλή. Αυτό θα ήταν λάθος, και όχι μόνο επειδή ο πόλεμος δεν έχει ακόμη κερδηθεί. Στην Ουκρανία και αλλού, όσο πιο ευάλωτη θεωρεί η Μόσχα ότι είναι, τόσο περισσότερο θα προσπαθήσει να αντισταθμίσει αυτά τα τρωτά σημεία βασιζόμενη σε αντισυμβατικά εργαλεία –συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών όπλων. Με άλλα λόγια, η ρωσική ισχύς και επιρροή ίσως να μειωθεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η Ρωσία θα γίνει δραματικά λιγότερο απειλητική. Αντίθετα, ορισμένες πτυχές της απειλής είναι πιθανό να επιδεινωθούν. Για την Δύση, η αναγνώριση αυτής της πραγματικότητας σημαίνει την εγκατάλειψη οποιωνδήποτε βραχυπρόθεσμων ελπίδων για μια τιμωρημένη Ρωσία και την διατήρηση της υποστήριξης σε αυτούς που στοχεύει η Ρωσία. Αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να ξεκινήσει από την Ουκρανία: οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους πρέπει να παρέχουν σταθερή υποστήριξη στο Κίεβο για να διασφαλίσουν ότι η Ρωσία θα υποστεί μια ήττα. Αλλά ακόμα κι αν ο Πούτιν χάσει, το πρόβλημα που θέτει η Ρωσία δεν θα λυθεί. Από πολλές απόψεις, θα αυξηθεί σε ένταση. Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και με την αντίδραση σε αυτό.

ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΠΛΗΡΩΜΗ

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει πλήγμα στην παγκόσμια οικονομική επιρροή της Ρωσίας. Το ΑΕΠ της Ρωσίας αναμένετο να συρρικνωθεί κατά 6% κατά την διάρκεια του 2022, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Και αυτό θα μπορούσε να είναι μόνο η αρχή, καθώς το πλήρες βάρος των Δυτικών μέτρων δεν έχει ακόμη γίνει αισθητό. Οι Δυτικοί έλεγχοι επί των εξαγωγών θα περιορίσουν την πρόσβαση της Μόσχας σε βασικές τεχνολογίες και εξαρτήματα, εμποδίζοντας μια οικονομία που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από ξένες εισροές και τεχνογνωσία. Ήδη υπάρχουν σημάδια δυσκολίας στην αυτοκινητοβιομηχανία και σε άλλους μεγάλους εμπορικούς τομείς στους οποίους η ρωσική εξάρτηση από ξένα εξαρτήματα ή ανταλλακτικά είναι ιδιαίτερα έντονη.