Η επικίνδυνη παρακμή της Ρωσίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η επικίνδυνη παρακμή της Ρωσίας

Το Κρεμλίνο δεν θα πέσει αμαχητί*

Ωστόσο, η Δύση δεν πρέπει να υποθέσει ότι ο ρωσικός στρατός θα καταστεί ακίνδυνος μετά τον καταστροφικό πόλεμο με την Ουκρανία. Η Ρωσία είναι πιθανό να βρει τρόπους να παρακάμψει τους Δυτικούς περιορισμούς, ειδικά δεδομένης της δυσκολίας επιβολής τους. Η Μόσχα μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα καλή στο να παράγει δικά της υποκατάστατα για τις εισαγωγές, αλλά έχει την ικανότητα να παρακάμπτει τους Δυτικούς ελέγχους εξαγωγών. Μετά την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, η Ρωσία, παρά μια σειρά κυρώσεων, κατάφερε και πάλι να διατηρήσει την πρόσβαση σε Δυτικής κατασκευής εξαρτήματα για πολλά από τα όπλα της. Η Κίνα ίσως επίσης να καταβάλει προσπάθειες για να μειώσει την πίεση. Παρόλο που το Πεκίνο ήταν μέχρι στιγμής απρόθυμο να αυξήσει την αμυντική-στρατιωτική συνεργασία με την Ρωσία από φόβο μήπως επιβληθούν κυρώσεις από τις ΗΠΑ για παραβίαση κυρώσεων, είναι πιθανό να βρει τρόπους να στηρίξει τη Μόσχα καθώς το διεθνές προσκήνιο απομακρύνεται από την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της παροχής τσιπ υπολογιστών και άλλων κρίσιμων συστατικών.

Επιπλέον, ο πόλεμος έχει αφήσει ανέγγιχτες πολλές από τις ρωσικές δυνατότητες που ανησυχούν περισσότερο τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ. Η Ρωσία παραμένει ηγέτης στην ολοκληρωμένη αεράμυνα, τον ηλεκτρονικό πόλεμο, τα αντιδορυφορικά όπλα, τα υποβρύχια, και άλλα προηγμένα συστήματα. Αν και αρχικά φαινόταν ότι η Ρωσία δεν είχε χρησιμοποιήσει κυβερνοεπιθέσεις κατά την διάρκεια της επίθεσής της στην Ουκρανία, σύμφωνα με ανάλυση της Microsoft, η Ρωσία πραγματοποίησε όντως σχεδόν 40 καταστροφικές κυβερνοεπιθέσεις κατά της Ουκρανίας τους πρώτους τρεις μήνες της εισβολής, συμπεριλαμβανομένης μιας καταστροφικής κυβερνο-εκστρατείας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο που απέκλεισε την πρόσβαση της Ουκρανίας σε εμπορικούς δορυφόρους. Στον βαθμό που η Μόσχα επέδειξε αυτοσυγκράτηση σε αυτό το μέτωπο, μάλλον το έκανε επειδή ο Πούτιν οραματίστηκε μια γρήγορη νίκη και σχεδίαζε να καταλάβει την χώρα στην συνέχεια.

Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, η Ρωσία εξακολουθεί να διαθέτει ένα αρκετά μεγάλο πυρηνικό οπλοστάσιο -4.477 κεφαλές, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις- το οποίο παραμένει ένας σημαντικός παράγοντας που διαμορφώνει την λήψη αποφάσεων των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Ακόμη και όταν ο ρωσικός στρατός επένδυσε περισσότερο σε συμβατικά όπλα, διατήρησε ένα ικανό τακτικό πυρηνικό οπλοστάσιο και διοχέτευσε δισεκατομμύρια ρούβλια για τον εκσυγχρονισμό των στρατηγικών πυρηνικών του δυνάμεων. Παρά τις συμβατικές απώλειες της Ρωσίας στην Ουκρανία, το πυρηνικό της οπλοστάσιο αποτελεί μια λογική αντιστάθμιση της συμβατικής ευπάθειάς της και είναι αξιόπιστη απειλή. Ως εκ τούτου, οι Δυτικοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν θα πρέπει να υποθέσουν ότι η Ρωσία δεν μπορεί πλέον να θέσει σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή ασφάλεια, ούτε να φανταστούν ότι η Ρωσία δεν μπορεί να ανακτήσει τις χαμένες στρατιωτικές της ικανότητες. Η Ρωσία διατηρεί σημαντική λανθάνουσα ισχύ, ανθεκτικότητα, και δυνατότητες κινητοποίησης, ακόμη κι αν το παρόν καθεστώς είναι ανίκανο να κεφαλαιοποιήσει αυτούς τους πόρους. Υπάρχει ένας λόγος που η Ρωσία εμφανίζεται τόσο εξέχουσα στους πολέμους των τελευταίων εκατοντάδων ετών: η χώρα συχνά χρησιμοποιεί, κακομεταχειρίζεται, και τελικά αποκαθιστά την σκληρή στρατιωτική ισχύ.

ΠΕΡΑΝ ΤΟΥ ΠΟΥΤΙΝ

Για να δικαιολογήσει τον πόλεμο, το Κρεμλίνο έχει πυροδοτήσει μια σκοτεινή και άσχημη μορφή «πατριωτισμού» στο εσωτερικό της Ρωσίας. Ο Πούτιν και οι προπαγανδιστές του έχουν μεταδώσει το μήνυμα ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι στην πραγματικότητα η πολιτισμική σύγκρουση με μια Δύση που επιδιώκει να κρατήσει την Ρωσία αδύναμη. Ισχυρίζονται ότι η Ρωσία πολεμά το ΝΑΤΟ στην Ουκρανία και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη ετοιμάζονται να διαλύσουν την Ρωσία. Αν και μια τέτοια αντιαμερικανική ρητορική δεν είναι καινούργια -η παρουσίαση των Ηνωμένων Πολιτειών ως εχθρού ήταν μια μακροχρόνια τακτική του Πούτιν- γίνεται όλο και πιο θυμωμένη και πιο επιθετική. Αυτός ο συγκρουσιακός, αντιδυτικός τόνος θα συνεχιστεί όσο ο Πούτιν είναι στην εξουσία.

Υπάρχουν τώρα ανανεωμένα ερωτήματα σχετικά με τη μακροζωία του Πούτιν στην εξουσία, ιδιαίτερα αφότου κάλεσε μερική επιστράτευση τον Σεπτέμβριο. Πριν από αυτήν την ανακοίνωση, ο Πούτιν είχε καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να προστατεύσει τους πολιτικά σημαντικούς Ρώσους από τον πόλεμό του στην Ουκρανία. Το καθεστώς αύξησε τις συντάξεις για να κερδίσει τα εκατομμύρια των συνταξιούχων της χώρας, επέμεινε ότι η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» συνεχιζόταν «σύμφωνα με το σχέδιο», και στρατολόγησε δυσανάλογα περισσότερους ανθρώπους από τις πιο φτωχές περιοχές της Ρωσίας για να πολεμήσουν. Πράγματι, ο Πούτιν αναζήτησε την παθητική έγκριση των Ρώσων και, για πολλούς, η ζωή συνεχίστηκε κανονικά. Ωστόσο, κηρύσσοντας μια μερική επιστράτευση, ο Πούτιν αφύπνισε την ρωσική κοινωνία στην ζοφερή πραγματικότητα του πολέμου. Η λαβή του στην εξουσία είναι πιο αδύναμη τώρα από όσο πριν από την απόφασή του να καλέσει τους Ρώσους να παρατείνουν την άστοχη προσπάθειά του.